Πόσο έχει αλλάξει ο τόπος μέσα σε σχεδόν πενήντα χρόνια; Πόσο έχει αλλοιωθεί η Χαλκιδική από τη ραγδαία τουριστική ανάπτυξη; Αυτά τα ερωτήματα αναδύονται καθώς το Αρχείο της ΕΡΤ μας ταξιδεύει πίσω στο 1979, εκπροσωπώντας την εποχή μέσα από ένα επεισόδιο της σειράς «Η ΕΡΤ στη Βόρειο Ελλάδα». Στο δεύτερο μέρος του επεισοδίου «Ο Τουρισμός της Χαλκιδικής – Οι Έλληνες Παραθεριστές», εξερευνάται η αυτόχθονη ζωή και οι προκλήσεις που προκύπτουν από την τουριστική άνθηση.
Η εκπομπή ανοίγει με ζωντανές εικόνες που αποτυπώνουν τη ζωή στον τουριστικό παράδεισο της Χαλκιδικής, γεμάτο με λουόμενους στις παραλίες και επισκέπτες που απολαμβάνουν θαλάσσια σπορ. Ωστόσο, πίσω από αυτή τη χαρούμενη επιφάνεια, αναδύεται μια περιοχή σε μεταμόρφωση, καθώς ο τουρισμός επηρεάζει βαθιά τη ζωή των κατοίκων.
Οι κάτοικοι, ξεκινώντας από τον παραθεριστικό οικισμό στον Φάρο Καλάνδρας, υπογραμμίζουν τις ανησυχίες τους για τη ραγδαία ανάπτυξη. Παράλληλα με τα πλάνα των αυτοκινήτων που διασχίζουν τους δρόμους της περιοχής, αναδύεται η εικόνα του σφοδρού διαπληκτισμού μεταξύ κατοίκων σχετικά με τα ζητήματα της κοινότητας. Αιτία αυτής της αναστάτωσης, η ενορχηστρωμένη οικοδομική έκρηξη που έχει σκοπό να υποστηρίξει την αύξηση του τουρισμού, δημιουργώντας νέα καταλύματα και υποδομές, συχνά σε βάρος των παραδοσιακών βιοποριστικών δραστηριοτήτων.
Ο πρόεδρος της κοινότητας Καλάνδρας αναφέρεται στο πώς οι εργολάβοι από τη Θεσσαλονίκη άρχισαν να επενδύουν στην περιοχή από το 1965 και πως η περιοχή έχει περάσει σε μια νέα εποχή, μετασχηματίζοντας την καθημερινότητα των κατοίκων. Η ιδιοκτήτρια δωματίων προς ενοικίαση, Ελένη Αντωνίου, καταθέτει τις δικές της μαρτυρίες για τα προβλήματα που προκύπτουν, πολύ συχνά λόγω των ελλείψεων στην υποδομή.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η τουριστική ανάπτυξη έφερε μαζί της όχι μόνο ευκαιρίες, αλλά και προκλήσεις. Ο γεωργός Αθανάσιος Μπαλτζής αφηγείται τα προβλήματα που διαταράσσουν τις καλλιέργειές του, ιδιαίτερα την έλλειψη εργατικών χεριών εξαιτίας της μετακίνησης των εργατών προς το τουριστικό τμήμα. Η συριακή πραγματικότητα που προκύπτει αναδεικνύει την έλλειψη κρατικής στήριξης για την οργάνωση αγροτικών συνεταιρισμών και την εναλλακτική ανάπτυξη.
Η διαδικασία διαβίωσης των κατοίκων φαίνεται να συγκρούεται με την τουριστική ανάπτυξη, οδηγώντας σε συγκρούσεις που καταγράφονται ζωντανά από την κάμερα της εκπομπής. Από τη μελισσοκομία και την αλιεία μέχρι τις αγροτικές δραστηριότητες, οι κάτοικοι βρίσκονται σε κατάσταση αναστάτωσης για τη γη και τους πόρους που τους εξασφαλίζουν την επιβίωση.
Στην ταινία καταγράφονται επίσης οι προσπάθειες των κατοίκων της Νέας Χιόνης για την εξεύρεση γης από ένα μοναστήρι, χωρίς επιτυχία, ενισχύοντας την αίσθηση ενός αγώνα για αξιοποίηση των φυσικών πόρων όλης της περιοχής. Η εκπομπή ολοκληρώνεται με εικόνες των ντόπιων σε αλληλεπίδραση με τους τουρίστες, καθώς η Χαλκιδική αποκαλύπτει ένα ζωντανό μωσαϊκό από πολιτισμούς και ενδιαφέροντα που συνευρίσκονται πάνω στο ίδιο έδαφος.
Εστιάζοντας μέσα από έναν φακό στην τουριστική ανάπτυξη, η εκπομπή φωτίζει τις προκλήσεις που συνοδεύουν τη φήμη αυτού του όμορφου τόπου. Καθώς η Χαλκιδική αλλάζει, η αποτύπωση αυτής της μεταμόρφωσης μας παρακινεί να αναλογιστούμε την αξία της παραδοσιακής ζωής και την αειφορία στον τουρισμό.
Έτος παραγωγής: 1979
Ημερομηνία πρώτης προβολής: 13/08/1979
Σκηνοθεσία: Φώτος Λαμπρινός
Ρεπορτάζ: Χ. Χριστοδούλου, Φ. Γιαγκιόζης
Video απο το αρχείο της ERT