Η ιδέα να απαγορευτεί η πρόσβαση στα social media για νέους κάτω των 16 ετών που έθεσε ο πρωθυπουργός έχει ανοίξει έναν δημόσιο διάλογο γεμάτο ανησυχίες, επιφυλάξεις και προτάσεις. Στο στούντιο, μία μαθήτρια λυκείου που έχει φτιάξει κοινότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μία ψυχολόγος και ένας καθηγητής κυβερνοασφάλειας έβαλαν στο τραπέζι τα επιχειρήματα υπέρ και κατά του μέτρου — και, κυρίως, τι χρειάζεται πραγματικά για να προστατευθούν τα παιδιά.
Η Κάτια Μανάρα, μαθήτρια της τρίτης λυκείου και γνωστή στα social media, υποστηρίζει ότι μία καθολική απαγόρευση θα στερούσε από πολλά παιδιά τη δυνατότητα να εκφραστούν, να δημιουργήσουν και να μάθουν με νέα, ελκυστικά για εκείνα μέσα. «Πολλά παιδιά θα χάσουν την ευκαιρία να διευρύνουν τις γνώσεις τους και να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους», είπε, τονίζοντας όμως ότι η απερίσκεπτη χρήση δεν είναι άμοιρη κινδύνων. Η ίδια ανέφερε ότι οι γονείς της είχαν από την πρώτη στιγμή πλήρη πρόσβαση στους λογαριασμούς της «για την ασφάλειά μου» και θεωρεί πως η εποπτεία, η επιμόρφωση για ορθή χρήση και η ταυτοποίηση της ηλικίας είναι πιο χρήσιμα εργαλεία από την απαγόρευση.
Η ψυχολόγος της συζήτησης επισήμανε τον ταχύ ρυθμό με τον οποίο εξελίσσεται η τεχνολογία και πόσο δύσκολο είναι ακόμη για την επιστήμη να αποτιμήσει πλήρως τις επιπτώσεις. Αυτό που διακρίνουν όμως οι ειδικοί, είπε, είναι πως η ευρεία χρήση των οθονών και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζει τη γνωστική λειτουργία και τον ψυχισμό των παιδιών: δυσκολία στην επεξεργασία πληροφοριών, μεγάλη σύνδεση με την οθόνη, και έντονα επίπεδα άγχους. Στην εφηβεία, όταν διαμορφώνεται η ταυτότητα, τα πρότυπα που προβάλλονται διαδικτυακά μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση, επιθυμία ταχείας οικονομικής επιτυχίας ή μίμηση επικίνδυνων συμπεριφορών. Η σύγκριση με εξιδανικευμένες εικόνες, όπως παρατηρεί, έχει οδηγήσει ακόμη και σε αύξηση αιτημάτων πλαστικών επεμβάσεων μεταξύ εφήβων σε ορισμένες χώρες.
Ο καθηγητής και ειδικός σε θέματα κυβερνοασφάλειας τόνισε τους πρακτικούς κινδύνους: από την ανωνυμία που διευκολύνει την προτροπή σε βίαιες ή αυτοκαταστροφικές πράξεις μέχρι την παραπλάνηση ως προς την ηλικία των χρηστών. Υποστηρίζει ότι είναι αναγκαία η οριοθέτηση πρόσβασης και η συμμετοχή του κράτους και των εταιρειών τεχνολογίας για να δημιουργηθούν αξιόπιστοι μηχανισμοί ταυτοποίησης και φιλτραρίσματος περιεχομένου. Όπως σημείωσε, η σημερινή τεχνολογία δεν φιλτράρει πλήρως όλα τα δεδομένα που λαμβάνουν οι έφηβοι και οι πλατφόρμες οφείλουν να μπουν ενεργά στην εξίσωση. Επίσης υπογράμμισε την ανάγκη ενίσχυσης δομών ψυχολογικής υποστήριξης, όπως τα κέντρα στα νοσοκομεία Παίδων, που ήδη ασχολούνται με θέματα εθισμού και ψυχικής υγείας.
Συνοψίζοντας, οι τρεις συνομιλητές συμφωνούν στα εξής σημεία: τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν όντως επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και στη διαμόρφωση ταυτότητας των εφήβων· η λύση δεν είναι απλώς μία γενική απαγόρευση, αλλά ένα πλέγμα μέτρων που συνδυάζει τεχνικές λύσεις (επαλήθευση ηλικίας, φίλτρα), θεσμικές παρεμβάσεις (νομοθεσία, συνεργασία με πλατφόρμες) και ενημέρωση/επιμόρφωση γονέων και παιδιών· και τέλος, η γονική εποπτεία και η ενεργή συμμετοχή της οικογένειας είναι κρίσιμοι παράγοντες προστασίας.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη για γονείς και μαθητές; Η κουβέντα δείχνει ότι χρειάζονται τρία πράγματα ταυτόχρονα: εκπαίδευση (πώς να χρησιμοποιούν τα μέσα υπεύθυνα), τεχνικά εργαλεία (γονικός έλεγχος, αξιόπιστη ταυτοποίηση ηλικίας) και πρόσβαση σε ψυχοκοινωνική υποστήριξη όταν προκύπτουν προβλήματα. Όσο οι πλατφόρμες και οι πολιτικές δεν παρέχουν ολοκληρωμένες λύσεις, η πίεση επανέρχεται στην οικογένεια και στο σχολείο — και, όπως επανειλημμένα ειπώθηκε στη συζήτηση, «να μαζευτούν οι γονείς», όχι τα παιδιά.
Το άρθρο συντάχθηκε με τη βοήθεια του GretAi. Το Video “Παιδιά και χρήση των social media – Μαθήτρια, καθηγητής κυβερνοασφάλειας & ψυχολόγος σχολιάζουν” αναρτήθηκε 27/09/2025 στο Youtube κανάλι SKAI.gr