Ο χειμώνας έχει ήδη κάνει αισθητή την παρουσία του στα ορεινά της χώρας —χαμηλές θερμοκρασίες, πρώτη χιονόπτωση σε περιοχές και οι σόμπες να ανάβουν— αλλά σε πολλά χωριά η πιο βασική προετοιμασία, το καυσόξυλο, δεν είναι ακόμη στα χέρια των κατοίκων. Από τη Σπηλιά στον Κίσσαβο έρχεται μία εικόνα που αντηχεί σε πολλά βουνά της χώρας: ξύλα στο δάσος, διαδικασίες που καθυστερούν και οικογένειες που φοβούνται πως δεν θα φτάσουν να «ξεχειμωνιάσουν».
Στον πρόποδα του Κισσάβου, ο Νίκος Σελίνης, πρόεδρος της κοινότητας Σπηλιάς, περιγράφει την καθημερινότητα: οι μόνιμοι κάτοικοι περιμένουν τη διανομή ξύλων από το δασαρχείο —έως έξι χωρικά για τους μόνιμους, περισσότερα για συνταξιούχους— αλλά αυτά δεν επαρκούν. «Πέντε χωρικά είναι δυόμιση τόνοι. Δυόμιση τόνοι δεν φτάνουν ούτε για δύο μήνες», λέει, και εξηγεί πως ένας μέσος ορεινός νοικοκυριό χρειάζεται περίπου 10–12 τόνους ξύλα (περίπου 20–25 χωρικά) για όλη τη χειμερινή περίοδο.
Το «φθηνό» ξύλο του δασαρχείου δεν είναι δωρεάν: οι κάτοικοι πληρώνουν γύρω στα 10–15 ευρώ ανά χωρικό, συν επιπλέον κόστος μεταφοράς (περίπου 20 ευρώ) και κόστους κοπής (άλλα ~20 ευρώ ανά χωρικό). Στο ελεύθερο εμπόριο, τα ξύλα —όξια, πουρνάρι κ.ά.— κυμαίνονται περί τα 150 ευρώ ο τόνος, ενώ τα ξύλα του δασαρχείου εκτιμάται πως κοστίζουν γύρω στα 90 ευρώ ο τόνος. Παρ’ όλα αυτά, οι ποσότητες που διατίθενται από το δασαρχείο είναι περιορισμένες και, όταν δεν φτάνουν, οι οικογένειες αναγκάζονται να αγοράσουν συμπληρωματικές ποσότητες από το εμπόριο.
Το βασικό πρόβλημα, όπως περιγράφουν οι κάτοικοι, είναι η γραφειοκρατία και η καθυστέρηση στην υλοποίηση της διαδικασίας: τα ξύλα πρέπει πρώτα να σημαδευτούν και να μετρηθούν από το δασαρχείο, στη συνέχεια κόβονται, στοιβάζονται και μόνο αφού ολοκληρωθούν αυτά τα βήματα μπαίνει ο έμπορος για να τα μεταφέρει. Η αλυσίδα καθυστερεί και ο χρόνος συντομεύει — αρχές Οκτωβρίου και τα ξύλα παραμένουν ακόμη στο δάσος. Οι κάτοικοι υποστηρίζουν ότι η διαδικασία θα μπορούσε να ολοκληρωθεί νωρίτερα, ώστε τα ξύλα να μεταφερθούν και να αποθηκευτούν στεγνά μέσα στο καλοκαίρι· αυτό όμως συγκρούεται με τον κίνδυνο φωτιάς και με τον φόρτο εργασίας των εμπόρων μεταφοράς σε περιόδους αιχμής.
Υπάρχει, επίσης, ένα πρακτικό ζήτημα: πολλοί από τους νέους που μπορούν να βοηθήσουν στη μεταφορά εργάζονται εποχικά στον τουρισμό και φεύγουν το καλοκαίρι. Η καθυστέρηση στην αδειοδότηση και στην οργάνωση της μεταφοράς χτυπάει επομένως διπλά — και τις οικογένειες που μένουν και όσους θα μπορούσαν να συνεισφέρουν.
Από την πλευρά των κατοίκων ζητείται απλή και πρακτική λύση: συντονισμός των υπηρεσιών, γρηγορότερες εγκρίσεις και ένα σχέδιο που να επιτρέπει ασφαλή και έγκαιρη διάθεση ξύλων, ώστε οι οικογένειες να έχουν στεγνό καυσόξυλο πριν «μπει» ο χειμώνας. «Αυτό συμβαίνει κάθε χρόνο», λένε χαρακτηριστικά, «λέμε ότι υπάρχει διαδικασία αλλά αργεί και δεν βγάζουμε άκρη».
Η περίπτωση της Σπηλιάς είναι μόνο ένα παράδειγμα της πρόκλησης που αντιμετωπίζουν πολλά ορεινά χωριά: μακρύς χειμώνας, υψηλές ανάγκες σε καύσιμη ύλη και συστήματα διάθεσης που δεν αρκούν ως προς τον χρόνο και την ποσότητα. Με τις θερμοκρασίες να πέφτουν —στη Φλώρινα το θερμόμετρο δείχνει ήδη μονοψήφιες τιμές— το ερώτημα παραμένει: θα καταφέρουν οι τοπικές και κεντρικές υπηρεσίες να επιταχύνουν τις διαδικασίες ώστε κανένα σπίτι στα βουνά να μην μείνει χωρίς θέρμανση όταν το κρύο σφίξει; Το ρεπορτάζ από τον Κίσσαβο καταγράφει την ανησυχία και θέτει ανοιχτά την ανάγκη για γρήγορες, συντονισμένες λύσεις. Δείτε το βίντεο με τις μαρτυρίες από τη Σπηλιά και τις λεπτομέρειες για το πώς «τρέχει» η διαδικασία διανομής ξύλων.
Το άρθρο συντάχθηκε με τη βοήθεια του GretAi. Το Video “Σπηλιά Κισσάβου: Δεν επαρκούν οι ποσότητες καυσόξυλων για την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης” αναρτήθηκε 03/10/2025 στο Youtube κανάλι ΕΡΤ Α.Ε.