Οι Food Detectives αποκαλύπτουν: φορητό τεστ DNA εντοπίζει νοθευμένο ελαιόλαδο
Σε ένα νέο επεισόδιο της σειράς «The Food Detectives», Ευρωπαίοι ειδικοί ασφάλειας τροφίμων ενώνουν δυνάμεις για να χτυπήσουν την απάτη στο πιο «ευάλωτο» προϊόν της Μεσογείου: το ελαιόλαδο. Καθώς κάθε σταγόνα έχει τη δική της ιστορία, όλο και συχνότερα αυτή η ιστορία παραποιείται — το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο αναμειγνύεται με φθηνότερα έλαια ή άλλες ουσίες, με αποτέλεσμα να πλήττονται ποιότητα, αξιοπιστία και συχνά η υγεία των καταναλωτών.
Αντιμέτωποι με τη συγκεντρωμένη και κατακερματισμένη αλυσίδα αξίας του ελαιολάδου, οι ερευνητές του ευρωπαϊκού προγράμματος Watson συνεργάζονται με παραγωγούς στην Ιταλία, δοκιμάζοντας μια καινοτόμο προσέγγιση: τη χρήση του γονιδιακού κώδικα ως «πιστοποιητικού ταυτότητας» του ελαίου. Η παραγωγός Antonella Meyer‑Mashvili εξηγεί ότι η ανάλυση DNA δημιουργεί διαφάνεια και ενισχύει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών — έναντι των απλών εικόνων με αιωνόβια δέντρα και διαφημιστικών ισχυρισμών.
Μέχρι σήμερα, οι δοκιμές DNA πραγματοποιούνταν αποκλειστικά σε ερευνητικά εργαστήρια, καθώς απαιτούν χρόνο, ειδικά μηχανήματα και πόρους. Ωστόσο, οι Food Detectives και ομάδα Ελλήνων βιοτεχνολόγων, ο Stelios Arhandakis και η Sophia Tsigouraki, προωθούν μια ριζική αλλαγή: ένα φορητό κιτ που επιτρέπει τη δειγματοληψία και την απομόνωση DNA απευθείας στο ελαιοτριβείο. Το νέο «field DNA» εργαλείο ανοίγει για πρώτη φορά στον κόσμο τη δυνατότητα ανάλυσης ελαιολάδου εκτός εργαστηρίου, φέρνοντας την επιστήμη στο πεδίο.
Φυσικά, το πρωτότυπο χρειάζεται ακόμη βελτιώσεις και εκτενή επικύρωση. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, η ανάπτυξη μιας τεχνολογίας απαιτεί συνεχείς δοκιμές, βελτιστοποίηση και έλεγχο απόδοσης πριν την ευρεία διάθεση — με στόχο μία εμπορική κυκλοφορία μήνες έως έναν χρόνο μετά τους τρέχοντες πειραματισμούς. Παρ’ όλα αυτά, οι παραγωγοί στην Ούμπρια βλέπουν την καινοτομία ως εργαλείο προστασίας του τόπου και του προϊόντος τους: μία ανάλυση που επιβεβαιώνει την προέλευση του ελαίου αποτελεί σημαντική προστιθέμενη αξία.
Παράλληλα με τις γενετικές δοκιμές, οι Food Detectives βήμα‑βήμα ενισχύουν την ιχνηλασιμότητα δίνοντας σε κάθε μπουκάλι ένα ψηφιακό «διαβατήριο». Τα δεδομένα που συλλέγονται κατά μήκος της παραγωγικής αλυσίδας ασφαλίζονται σε blockchain και καθίστανται προσβάσιμα στον καταναλωτή μέσω ενός κωδικού, προσφέροντας πλήρη ιστορικό από το χωράφι μέχρι τον αριθμό παρτίδας και το μπουκάλι.
Το αποτέλεσμα είναι ένας διπλός άξονας διαφάνειας: μοριακή ταυτοποίηση μέσω DNA και ψηφιακή ιχνηλασιμότητα μέσω blockchain — εργαλεία που μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που προστατεύουμε την ποιότητα του ελαιολάδου και την εμπιστοσύνη του καταναλωτή. Στο ευρύτερο πλαίσιο της σειράς, οι Food Detectives συνεχίζουν να εξετάζουν λύσεις κατά της απάτης και σε κρέας, ψάρι, γαλακτοκομικά, μέλι και κρασί, προωθώντας καινοτομία και διαφάνεια στην ευρωπαϊκή αλυσίδα τροφίμων.
Το άρθρο συντάχθηκε με τη βοήθεια του GretAi. Το Video “Οι Food Detectives: φορητό τεστ DNA αποκαλύπτει νοθευμένο ελαιόλαδο” αναρτήθηκε 17/11/2025 στο Youtube κανάλι euronews (στα ελληνικά)