Αν δούμε τα επίσημα στοιχεία, οι Έλληνες παραμένουν η μεγάλη πλειοψηφία στη χώρα. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, στις αρχές του 2025 ο πληθυσμός ήταν περίπου 10,4 εκατομμύρια και οι περισσότεροι είναι Έλληνες. Όμως, πολλοί νιώθουν ότι δεν έχουν πια τον έλεγχο στον τόπο τους. Η χαμηλή γεννητικότητα, η φυγή νέων στο εξωτερικό, η είσοδος μεταναστών και προσφύγων, αλλά και η απώλεια εθνικής κυριαρχίας έχουν δημιουργήσει την αίσθηση ότι «δεν είμαστε πια στο σπίτι μας».
Δημογραφική κατάρρευση και γήρανση
Από το 2010 μέχρι το 2025, η Ελλάδα έχασε περίπου 700.000 ανθρώπους. Το 2023, πέθαναν σχεδόν 130.000 άτομα και γεννήθηκαν μόνο 71.000. Δηλαδή, χάνουμε πληθυσμό κάθε χρόνο. Ταυτόχρονα, ο πληθυσμός γερνάει: για κάθε 100 παιδιά κάτω των 15 ετών, υπάρχουν σχεδόν 180 ηλικιωμένοι πάνω από 65. Χωριά σε Ήπειρο, Πελοπόννησο και Δυτική Μακεδονία ερημώνουν. Η Ελλάδα μικραίνει και γερνάει με ταχείς ρυθμούς.
Μετανάστευση: αριθμοί και πραγματικότητα
Μπορεί το ποσοστό μεταναστών στην Ελλάδα να είναι μικρότερο από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά δεν είναι αμελητέο: το 2023, 1.173.000 κάτοικοι ήταν γεννημένοι στο εξωτερικό – σχεδόν 11,3% του συνολικού πληθυσμού. Πολλοί ήρθαν από την Αλβανία, τη Βουλγαρία, το Πακιστάν, τη Συρία και άλλες χώρες. Μόνο το 2023 ήρθαν πάνω από 42.000 επιπλέον μετανάστες. Αυτές οι αλλαγές, ιδίως σε γειτονιές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, έχουν αλλάξει την εικόνα και τη σύνθεση των πόλεων. Οι Έλληνες που μεγάλωσαν σε κοινωνίες με κοινή γλώσσα και ήθη, δυσκολεύονται να προσαρμοστούν – και νιώθουν ότι χάνουν την ταυτότητά τους.
Το Brain Drain και η επιστροφή (ή όχι)
Από το 2010 έως το 2022, πάνω από 1 εκατομμύριο νέοι και μορφωμένοι Έλληνες έφυγαν στο εξωτερικό για καλύτερες δουλειές. Στα δύσκολα χρόνια των Μνημονίων, πάνω από 100.000 έφευγαν κάθε χρόνο. Η ανεργία στους νέους έφτανε το 50%. Το 2023, για πρώτη φορά, περισσότεροι Έλληνες γύρισαν πίσω απ’ όσοι έφυγαν. Επέστρεψαν περίπου 47.000, ενώ έφυγαν 32.800. Η κυβέρνηση προσφέρει φοροαπαλλαγές και κίνητρα. Παρόλα αυτά, η απώλεια μισού εκατομμυρίου επιστημόνων, γιατρών, μηχανικών, και άλλων εξειδικευμένων ανθρώπων έχει αποδυναμώσει τη χώρα και θα κάνει χρόνια να αποκατασταθεί.
Πολιτισμικές και γλωσσικές ομάδες: Ποικιλομορφία μέσα στην ελληνική ταυτότητα
Συνταγματικά, η μόνη αναγνωρισμένη μειονότητα στην Ελλάδα είναι η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης (περίπου 98.000 άτομα). Πέρα από αυτό, υπάρχουν ομάδες με ξεχωριστές πολιτισμικές ρίζες – Βλάχοι, Αρβανίτες, Πόντιοι, Μικρασιάτες, Σαρακατσάνοι – που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του ελληνικού έθνους. Οι περισσότεροι μιλούν ελληνικά, έχουν ελληνική συνείδηση, και έχουν προσφέρει πολλά στην ιστορία της χώρας.
Υπάρχουν και λίγες περιπτώσεις αυτοπροσδιορισμού διαφορετικής εθνικής ταυτότητας (π.χ. «Μακεδόνες», «Τούρκοι της Θράκης»), κυρίως στα σύνορα, αλλά αυτό δεν αντικατοπτρίζει την πλειοψηφία. Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε: το να έχει κάποιος διαφορετική διάλεκτο ή παράδοση δεν τον καθιστά λιγότερο Έλληνα. Αντιθέτως, εμπλουτίζει τον εθνικό πολιτισμό.
Ποιοι έχουν τον έλεγχο στην οικονομία;
Την τελευταία δεκαετία, πολλές δημόσιες υποδομές – λιμάνια, αεροδρόμια, ενεργειακά δίκτυα – πέρασαν σε ξένα χέρια. Η COSCO από την Κίνα έχει τον έλεγχο του Πειραιά. Η γερμανική Fraport διαχειρίζεται 14 ελληνικά αεροδρόμια. Ξένες εταιρείες ελέγχουν τμήματα της ενέργειας, των μεταφορών, ακόμα και του τουρισμού. Μετά τα Μνημόνια, η Ελλάδα δεν παίρνει μόνη της αποφάσεις για την οικονομία της. Όταν αποφάσεις για ελληνικές υποδομές παίρνονται σε άλλες πρωτεύουσες, πολλοί πολίτες νιώθουν ότι δεν είναι πια αφεντικά στον τόπο τους.
Μέσα ενημέρωσης και πολιτική
Τα μεγάλα κανάλια, εφημερίδες και ειδησεογραφικά sites ελέγχονται από λίγους επιχειρηματίες με ισχυρές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις. Αυτό επηρεάζει το τι προβάλλεται, ποια προβλήματα αναδεικνύονται και ποια «θάβονται». Η Ελλάδα βρίσκεται πολύ χαμηλά σε ευρωπαϊκές κατατάξεις για την ελευθερία του Τύπου. Πολλοί Έλληνες νιώθουν ότι δεν ακούγεται η φωνή τους, ούτε στις ειδήσεις, ούτε στις κάλπες. Έτσι ενισχύεται η αίσθηση ότι η εξουσία δεν είναι πια στα χέρια του λαού.
Νέοι χωρίς μέλλον
Παρά την ανάκαμψη της οικονομίας, η ανεργία στους νέους είναι πάνω από 25% – σχεδόν η υψηλότερη στην Ε.Ε. Πολλοί νέοι δουλεύουν χωρίς σύμβαση, χωρίς ασφάλεια, χωρίς προοπτική. Άλλοι κάνουν άμισθες πρακτικές, ζουν με τους γονείς τους και δεν μπορούν να κάνουν οικογένεια. Η απογοήτευση γεννά νέα μεταναστευτικά ρεύματα. Όταν η νεολαία δεν βλέπει προοπτική στην Ελλάδα, τότε το «μέλλον της χώρας» αρχίζει να φεύγει.
Η συναισθηματική αποξένωση
Οι αριθμοί δεν μπορούν να δείξουν πόσο «ξένος» νιώθει κάποιος στον ίδιο του τον τόπο. Σε περιοχές της Αθήνας όπως τα Εξάρχεια, η ακρίβεια και το Airbnb έχουν διώξει τους παλιούς κατοίκους. Η Θεσσαλονίκη ντύνεται με τεχνολογία, αλλά οι νέοι φεύγουν. Στα χωριά κλείνουν σχολεία, φαρμακεία, ακόμα και φούρνοι. Μαζί τους φεύγει και η ταυτότητα του τόπου. Πολλοί αισθάνονται ότι η Ελλάδα αλλάζει με τρόπους που δεν ελέγχουν και δεν καταλαβαίνουν.
Το Video “Είναι οι Έλληνες πια μειονότητα στη χώρα τους; // Άκου να δεις!” αναρτήθηκε 21/07/2025 στο Youtube κανάλι Άκου να δεις!