Είναι δύο από τους πιο σημαντικούς συμμάχους της Αμερικής στη Μέση Ανατολή. Διαθέτουν από τους πιο ισχυρούς στρατούς της περιοχής. Και αυτή τη στιγμή, μέσα στα ερείπια της Συρίας, βρίσκονται σε πορεία σύγκρουσης που μπορεί να οδηγήσει σε πόλεμο. Η κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ στις 8 Δεκεμβρίου 2024 δεν έφερε το τέλος του πολέμου στη Συρία· απλώς τον μετέτρεψε σε κάτι διαφορετικό. Ο δεκατριετής εμφύλιος πόλεμος, που στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 650.000 ανθρώπους και ξερίζωσε εκατομμύρια, έχει δώσει τη θέση του σε ένα νέο, επικίνδυνο γεωπολιτικό παιχνίδι. Το παλιό κράτος, που είχε τη στήριξη του Ιράν και της Ρωσίας, δεν υπάρχει πια. Στη θέση του βρίσκεται μια νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό, με επικεφαλής τον Άχμεντ αλ-Σαράα και την οργάνωσή του, τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), που ανέβηκε στην εξουσία με σημαντική υποστήριξη από την Τουρκία.
Αυτή η τεράστια αλλαγή δημιούργησε ένα επικίνδυνο κενό εξουσίας. Και τώρα δύο περιφερειακές δυνάμεις, η Τουρκία και το Ισραήλ, σπεύδουν να το καλύψουν. Το πρόβλημα είναι πως τα σχέδιά τους για το μέλλον της Συρίας δεν είναι απλώς διαφορετικά — είναι εντελώς αντίθετα. Η Τουρκία επιδιώκει μια ισχυρή, ενωμένη Συρία, ενώ το Ισραήλ θεωρεί ζωτικής σημασίας να παραμείνει η χώρα αδύναμη και διαιρεμένη. Αυτό δεν είναι ένα υποθετικό σενάριο• είναι μια αντιπαράθεση που εξελίσσεται τώρα, με στρατιωτικές δυνάμεις και των δύο πλευρών να δρουν στα ίδια εδάφη. Ένα μόνο λάθος, μια κακή εκτίμηση, θα μπορούσε να οδηγήσει σε σύγκρουση που θα ανάγκαζε τις Ηνωμένες Πολιτείες να διαλέξουν πλευρά — και θα άλλαζε ριζικά την ισορροπία δυνάμεων σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Γιατί όμως αυτές οι δύο χώρες φτάνουν στα πρόθυρα της σύγκρουσης;
(Η Σκακιέρα)
Για να καταλάβει κανείς τη σύγκρουση που πλησιάζει, πρέπει να κοιτάξει τον χάρτη. Η Συρία δεν είναι απλώς μια χώρα που προσπαθεί να συνέλθει από τον πόλεμο• είναι μια στρατηγική «σκακιέρα», τοποθετημένη ανάμεσα στην Τουρκία στα βόρεια και το Ισραήλ στα νότια. Για δεκαετίες, το καθεστώς του Άσαντ —παρά τη βαρβαρότητά του— παρείχε μια κάποια σταθερότητα, έστω κι εχθρική. Η κατάρρευσή του στα τέλη του 2024, μετά από μια ταχύτατη επίθεση των δυνάμεων της συριακής αντιπολίτευσης που υποστηρίζονταν από την Τουρκία, «καθάρισε» αυτή τη σκακιέρα. Η πτώση του Άσαντ αποτέλεσε τεράστιο πλήγμα για το Ιράν και τη Ρωσία, που για χρόνια στήριζαν το καθεστώς του. Όμως, ταυτόχρονα, άνοιξε μια μοναδική ευκαιρία — ίσως τη μεγαλύτερη μιας γενιάς — για άλλες δυνάμεις να διαμορφώσουν το μέλλον της Συρίας. Η Τουρκία, που εδώ και καιρό υποστήριζε την αντιπολίτευση, είδε την ευκαιρία να εξασφαλίσει επιτέλους τα στρατηγικά της συμφέροντα. Από την άλλη πλευρά, το Ισραήλ είδε την πτώση του Άσαντ ως ευκαιρία να εξουδετερώσει μόνιμα μια ιστορική απειλή και να αποτρέψει την εμφάνιση μιας νέας. Ωστόσο, η «νέα» Συρία κάθε άλλο παρά σταθερή είναι. Παραμένει μια βαθιά διαιρεμένη χώρα. Η νέα κυβέρνηση της Δαμασκού, με επικεφαλής τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), προσπαθεί να εδραιώσει την εξουσία της, αλλά οι δυσκολίες είναι τεράστιες. Και μέσα σε αυτό το χαοτικό σκηνικό, η Άγκυρα και το Τελ Αβίβ παίζουν τώρα τα τελευταία τους «χαρτιά» — κινήσεις που τις φέρνουν απευθείας σε πορεία σύγκρουσης.
(Παίκτης 1: Ο Τελικός Στόχος της Τουρκίας)
Για να είμαστε ξεκάθαροι: για την Τουρκία, ο πόλεμος στη Συρία υπήρξε ένας πραγματικός εφιάλτης. Υποδέχτηκε πάνω από τρία εκατομμύρια πρόσφυγες — ένα τεράστιο βάρος για την οικονομία και την κοινωνία της. Αντιμετώπισε επιθέσεις στα σύνορα και παρακολουθούσε με ανησυχία τη δημιουργία μιας κουρδικής αυτόνομης περιοχής στη βόρεια Συρία, την οποία θεωρεί άμεσα συνδεδεμένη με το PKK — την οργάνωση που η Άγκυρα χαρακτηρίζει ως τη μεγαλύτερη απειλή για την εθνική της ασφάλεια. Για την Τουρκία, το PKK και το συριακό του παρακλάδι, το YPG, είναι ουσιαστικά το ίδιο πράγμα.
Με την πτώση του Άσαντ, ο στόχος της Τουρκίας είναι πλέον ξεκάθαρος: να δημιουργηθεί μια σταθερή, ενωμένη και φιλική Συρία, υπό μια κυβέρνηση με την οποία μπορεί να συνεργαστεί. Δεν πρόκειται για την εγκαθίδρυση ενός «κρατιδίου-μαριονέτας», όπως τονίζουν Τούρκοι αξιωματούχοι, αλλά για μια ανεξάρτητη Συρία που θα μπορεί να συνεργαστεί με την Άγκυρα για την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων.
Πρώτο και βασικό ζήτημα σε αυτή τη λίστα είναι η ασφάλεια. Μετά από χρόνια στρατιωτικών επιχειρήσεων για τη δημιουργία μιας «ζώνης ασφαλείας» στη βόρεια Συρία, ο σημερινός στόχος της Τουρκίας είναι η νέα, ενωμένη συριακή κυβέρνηση να εξαλείψει οριστικά κάθε προοπτική κουρδικής αυτονομίας που συνδέεται με το PKK. Για αυτόν τον σκοπό, η Άγκυρα στηρίζει ενεργά τη νέα κυβέρνηση της Δαμασκού. Τον Αύγουστο του 2025, οι δύο χώρες υπέγραψαν συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας, με βάση την οποία η Τουρκία θα εκπαιδεύσει και θα βοηθήσει στην αναδιοργάνωση του νέου συριακού στρατού, ώστε να «καταπολεμήσει τρομοκρατικές οργανώσεις» και να διασφαλίσει τη σταθερότητα της χώρας.
Το Video “Γιατί το Ισραήλ και η Τουρκία οδεύουν προς πόλεμο για τη Συρία; // Άκου να δεις!” αναρτήθηκε 26/10/2025 στο Youtube κανάλι Άκου να δεις!