Τρία νέα μητρώα για την καταγραφή των οφειλών πολιτών και επιχειρήσεων, καθώς και για την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας, σχεδιάζει να θέσει σε λειτουργία το Υπουργείο Οικονομικών, όπως ανακοίνωσε η Θεώνη Αλαμπάση, Γενική Γραμματέας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, στη διάρκεια της Prodexpo 2025.
Το πρώτο μητρώο θα αφορά την πιστοληπτική αξιολόγηση: θα συγκεντρώνει τα δεδομένα για τις οφειλές προς το Δημόσιο και όσοι αποδεδειγμένα είναι συνεπείς στις πληρωμές θα λαμβάνουν αντίστοιχο σκορ, εξήγησε η κα Αλαμπάση. Η πρόσβαση στα στοιχεία από τρίτους θα γίνεται μόνο με τη συγκατάθεση του οφειλέτη, ενώ για να συμπεριληφθούν στο μητρώο και οφειλές από μισθώματα θα χρειαστεί νομοθετική ρύθμιση.
Το δεύτερο μητρώο θα είναι το κεντρικό μητρώο πιστώσεων, που σύμφωνα με την κα Αλαμπάση θα φιλοξενηθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος. Εκεί θα καταγράφεται αναλυτικά το ιστορικό πληρωμών κάθε δανείου από όλα τα τραπεζικά και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και οι εξασφαλίσεις που έχουν δοθεί — υποθήκες, προσημειώσεις και ενδεχόμενες δικαστικές αποφάσεις.
Το τρίτο εργαλείο θα είναι το Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους, το οποίο θα λειτουργεί διαλειτουργικά με τα υπόλοιπα μητρώα. Θα συγκεντρώνει δεδομένα για οφειλές πολιτών και επιχειρήσεων και θα παρέχει συνοπτική πληροφορία σε ανωνυμοποιημένη μορφή, πρόσθεσε η κα Αλαμπάση. Στόχος είναι να εξαλειφθεί η σημερινή ασυμμετρία στην πληροφόρηση για υποψήφιους δανειολήπτες, καθώς σήμερα δεν υπάρχει πλήρης εικόνα για οφειλές προς το Δημόσιο ή τρίτους.
Στη συζήτηση που συντόνισε η Βίκυ Κάργα Καμπάνη, Legal Real Estate Leader της KBVL Law Firm, ο Στυλιανός Ηλιάδης, Γενικός Διευθυντής Λιανικής Τραπεζικής και Διαχείρισης Περιουσίας της CrediaBank, υπογράμμισε ότι απαιτούνται θάρρος, παρρησία και εμπειρία για τη χάραξη νέας στεγαστικής πολιτικής. «Στόχος είναι να επαναφέρουμε σταδιακά δανειολήπτες από την κόκκινη στη πράσινη ζώνη και να δώσουμε νέα ζωή στα στεγαστικά δάνεια», είπε.
Σημείωσε ότι πρέπει να γίνουν σημαντικά βήματα ώστε να βγουν στην αγορά τα ακίνητα που διαχειρίζονται οι servicers και ότι η CrediaBank θα στηρίξει πρωτοβουλίες της πολιτείας που στοχεύουν στο να δοθεί σε νέες γενιές η δυνατότητα στέγης και οικογενειακής δημιουργίας.
Ο Ιωάννης Παλόγλου, Εμπορικός Διευθυντής του Τειρεσία, τόνισε πως ο φορέας λειτουργεί ως «ομπρέλα» για την ασφάλεια των συναλλαγών, παρέχοντας στις τράπεζες αναλυτικές αναφορές για την πιστοληπτική δυνατότητα των υποψηφίων δανειοληπτών. Όσο υψηλότερη η βαθμολογία, τόσο πιο αξιόπιστος ο δανειολήπτης, ενώ ταυτόχρονα δίνεται η δυνατότητα στον ίδιο τον ενδιαφερόμενο να βελτιώσει την πιστοληπτική του εικόνα. Υπάρχει επίσης πλατφόρμα για επιχειρήσεις που επιτρέπει τον έλεγχο συναλλαγών, μειώνοντας την ασυμμετρία πληροφόρησης μεταξύ των πλευρών.
Έως και 900.000 τα κενά διαμερίσματα σε όλη την χώρα
Στη συνέχεια, ο Κωνσταντίνος Φωτόπουλος, Πρόεδρος του ΔΣ της Πρωτοβουλίας ΚΑΠΠΑ και CEO της Audiomax, συντόνισε συζήτηση για τα κενά ακίνητα και τις δυνατότητες αξιοποίησής τους. Ο Κωνσταντίνος Γλούμης-Ατσαλάκης, Γενικός Γραμματέας Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, ανέφερε ότι εκτιμάται πως στη χώρα υπάρχουν μεταξύ 700.000 και 900.000 κενά διαμερίσματα.
Στην Αττική, το 77% των κλειστών διαμερισμάτων έχουν κατασκευαστεί πριν από 35 και πλέον χρόνια, και περίπου το 50% από αυτά βρίσκεται σε πολυκατοικίες — γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την αξία των όμορων κατοικιών. Για την τόνωση της προσφοράς κατοικιών έχουν ληφθεί μέτρα όπως τα προγράμματα «Σπίτι μου 1 και 2», τα οποία μέχρι στιγμής δεν σχετίζονται βραχυπρόθεσμα με άνοδο τιμών και έχουν προσφέρει ήδη 35.000 πρώτες κατοικίες σε άτομα που διαφορετικά δεν θα είχαν πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό (μέση ηλικία δικαιούχων 35–40 ετών).
Αναφέρθηκε ακόμη το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», που υποστηρίζει ανακαινίσεις με σημαντική προκαταβολή, καθώς και η απαλλαγή από ΦΠΑ για ακίνητα που ήταν κενά ή χρησίμευαν σε βραχυχρόνιες μισθώσεις και πλέον προορίζονται για μακροχρόνια ενοικίαση — 700 ακίνητα έχουν ήδη ενταχθεί από την αρχή του έτους. Ο συνολικός προϋπολογισμός των μέτρων στεγαστικής πολιτικής εκτιμήθηκε στα 6,5 δισ. ευρώ, ενώ επόμενο βήμα αποτελεί η ίδρυση φορέα στεγαστικής πολιτικής.
Ο Στράτος Παραδιάς, Πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ και της UIPI, επεσήμανε την έλλειψη νέων μικρών κατοικιών: το 58% των κατοικιών στη χώρα έχει χτιστεί πριν από το 1980 και η μέση ελληνική οικογένεια δεν διαθέτει οικονομικούς πόρους για ανακαινίσεις. Σημαντικοί παράγοντες που επιδεινώνουν την κατάσταση είναι η φορολογική επιβάρυνση και ο ΕΝΦΙΑ, που κάνουν τη διαχείριση ακινήτων δαπανηρή, καθώς και η δυσκολία των ιδιοκτητών να έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστο προφίλ υποψηφίων ενοικιαστών.
Ο κ. Παραδιάς τόνισε ότι αν δοθεί στους ιδιοκτήτες, με τη συναίνεση των μισθωτών, η δυνατότητα να αξιολογούν τη συναλλακτική συνέπεια των ενοικιαστών, θα διευκολυνθεί η διάθεση περισσότερων σπιτιών σε προσιτές τιμές, θα αυξηθεί η κινητικότητα στην αγορά και θα βελτιωθεί η πρόσβαση στη στέγη. Θεώρησε επίσης θετική κίνηση την κατάργηση του φόρου εισοδήματος για κληροδοτούμενα ακίνητα και πρότεινε διεύρυνση της σχετικής ρύθμισης, ενώ χαρακτήρισε τον φόρο αδράνειας «τιμωρητικό» μέτρο.
Ο Δημήτρης Δημητρίου, Αρχιτέκτονας και Γενικός Γραμματέας του ΕΒΕΑ, επισήμανε ότι η κύρια αιτία του ελλείμματος κατοικιών είναι η ασύμφορη ανακαίνιση παλαιών κτιρίων. Αντίθετα, η Golden Visa δεν θεωρείται υπεύθυνη για το πρόβλημα, καθώς αφορά επενδυτές του εξωτερικού που επιδιώκουν την αξιοποίηση ακινήτων. Υπογράμμισε την ανάγκη για ακριβή καταγραφή, διασταυρώσεις και επικαιροποίηση στοιχείων, χωρίς τα οποία δεν θα γνωρίζουμε τον πραγματικό αριθμό των κλειστών ακινήτων.
Τέλος, ο κ. Δημητρίου τόνισε ότι η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας μπορεί να συμβάλει στην απελευθέρωση κατοικιών μέσω προγραμμάτων κοινωνικής στέγασης, βελτιώνοντας συνολικά την προσφορά. Παρατήρησε επίσης ότι αλλάζει το τοπίο των κατασκευών — απομακρυνόμαστε από τις πολύ μεγάλες πολυκατοικίες των 10.000 τ.μ. προς μικρότερα ακίνητα — κάτι που αναμένεται να ωθήσει στην εμφάνιση πιο προσιτών κατοικιών τα επόμενα χρόνια.
