Με οριακές ισορροπίες και σαφή ροπή προς ρευστότητα εκτιμά η MRB, στο μηνιαίο βαρόμετρο που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Open (1.000 τηλεφωνικές συνεντεύξεις, 13–15 Οκτωβρίου), την εικόνα της κοινής γνώμης γύρω από τα «καυτά» ζητήματα της επικαιρότητας: από την υπόθεση του Πάνου Ρούτσι και τον πόλεμο συμβόλων γύρω από το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, μέχρι την αξιοπιστία της Δικαιοσύνης και τη δυναμική νέων πολιτικών πρωταγωνιστών.
Πώς αξιολογούν οι πολίτες τον χειρισμό της υπόθεσης Ρούτσι
Στην ερώτηση για το αν η κυβέρνηση χειρίστηκε σωστά το αίτημα του πατέρα του Ντέννις —για εκταφή και έρευνα των αιτίων του δυστυχήματος των Τεμπών— η κοινωνία εμφανίζεται διχασμένη. Αν και το γενικό «μέσο» δείγμα αξιολογεί με αρνητικό πρόσημο τις κυβερνητικές επιλογές, μέσα στη Νέα Δημοκρατία η εικόνα είναι πιο «αμνηστιακή»: περίπου ένας στους τρεις ψηφοφόρους της Ν.Δ. (περίπου 32%) κρίνει αρνητικά τον τρόπο διαχείρισης, ενώ γύρω στο 61% θεωρεί ότι η κυβέρνηση το χειρίστηκε σωστά. Στην αδιευκρίνιστη ψήφο οι αρνητικές κρίσεις υπερτερούν (17% θετικές έναντι 69% αρνητικών).
Προβλήματα εμπιστοσύνης προς τη Δικαιοσύνη
Σημαντικό εύρημα είναι η γενική καχυποψία απέναντι στη Δικαιοσύνη: μόλις ένα τμήμα των πολιτών δηλώνει ότι έχει εμπιστοσύνη στην ικανότητα των δικαστικών αρχών να αποδώσουν δικαιοσύνη στις μεγάλες υποθέσεις δημοσίου συμφέροντος. Στην περίπτωση της τραγωδίας των Τεμπών, μόλις περίπου ένας στους τέσσερις πιστεύει ότι οι πραγματικοί υπεύθυνοι θα τιμωρηθούν, ενώ ένα συντριπτικό ποσοστό (πάνω από 70%) εκφράζει την απελπισία του ότι αυτό δεν θα συμβεί. Παρόμοια είναι τα συμπεράσματα και για άλλες υποθέσεις, όπως τα όσα διερευνώνται γύρω από τις παράνομες επιδοτήσεις (ΟΠΕΚΕΠΕ): μόνο ένα μικρό ποσοστό (γύρω στο 21%) πιστεύει ότι θα υπάρξει απονομή δικαιοσύνης, με την πλειοψηφία να το αρνείται.
Οι σχολιασμοί στο στούντιο τόνισαν ότι η αίσθηση χειραγώγησης των δικαστικών θεσμών —όπως τη θίγει και ο πρώην πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής— μπορεί να οδηγήσει σε ευρύτερη κρίση θεσμών και ηθικής εμπιστοσύνης.
Μνημεία, διαδηλώσεις και μέτρα προστασίας
Μία άλλη συζήτηση αφορά το αν πρέπει να επιτρέπονται εκδηλώσεις διαμαρτυρίας μπροστά στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη: περίπου έξι στους δέκα απαντούν θετικά ότι τέτοιες εκδηλώσεις πρέπει να γίνονται, ενώ περίπου το 33% αντιδρά. Το εύρημα δείχνει ότι, παρά τη συμβολική βαρύτητα του χώρου, η κοινωνία αναγνωρίζει και το δικαίωμα της διαμαρτυρίας —ειδικά όταν συνδέεται με προσωπικές τραγωδίες και διεκδικήσεις δικαίου. Η απόφαση της κυβέρνησης να αναθέσει στο Υπουργείο Άμυνας την προστασία και συντήρηση του μνημείου αξιολογείται θετικά από ένα μικρότερο ποσοστό (περίπου 32%), με ενδείξεις εσωτερικών επιφυλάξεων ακόμη και μέσα στο κόμμα της Ν.Δ.
Πολιτικό τοπίο: ρευστότητα, νέοι «παίκτες» και άνοδος στο δεξιό χώρο
Στα πολιτικά ευρήματα, η εικόνα είναι ρευστή. Στην ερώτηση για το πώς βλέπουν οι πολίτες την ιδέα ενός νέου κόμματος με αρχηγό τον Αλέξη Τσίπρα, το 21,8% του δείγματος απαντά ότι «σίγουρα» ή «μάλλον» θα το ψήφιζε, ενώ το υπερβολικά μεγάλο ποσοστό που δηλώνει ότι «σίγουρα δεν» ή «μάλλον δεν» το ψήφιζε δείχνει την αντίθεση της πλειοψηφίας —παρόλα αυτά η κίνηση του κ. Τσίπρα φαίνεται να κινητοποιεί και να δημιουργεί νέα ρεύματα. Παρόμοια δυναμική υπάρχει και στην πρόθεση ψήφου υπέρ ενδεχόμενου κόμματος του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά —περίπου 16% δηλώνει πιθανότητα ψήφου (συμπεριλαμβανομένων και ψηφοφόρων της Ν.Δ. που θα μπορούσαν να μετακινηθούν).
Στο δεξιό χώρο καταγράφεται κινητικότητα: η «Ελληνική Λύση» ανεβαίνει, ενώ αναζωπυρώνεται ενδιαφέρον για πρόσωπα όπως ο Κ. Βελόπουλος και η Ε. Λατινοπούλου. Η κατηγορία «άλλο πρόσωπο» στην ερώτηση για τον καταλληλότερο πρωθυπουργό έχει σχεδόν διπλασιαστεί μέσα σε έναν μήνα —ένδειξη ότι υπάρχει λαχτάρα για «κάτι νέο».
Η περίπτωση της Μαρίας Καριστιανού
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον εμφανίζει το προφίλ της Μαρίας Καριστιανού (μητέρας-αγωνίστριας για την τραγωδία των Τεμπών): έχει θετική γνώμη στο 50% περίπου των ερωτηθέντων, με το 25% να έχει αρνητική εικόνα. Στην ερώτηση αν πρέπει να ασχοληθεί με την πολιτική, πάνω από το 50% απαντά ότι πρέπει να παραμείνει στην αγωνιστική δράση, ενώ περίπου 15,7% θα ήθελε να ιδρύσει δικό της κόμμα και 13,1% να ενταχθεί σε υπάρχον ή νέο κόμμα. Αν η ίδια αποφάσιζε να ηγηθεί κόμματος, περίπου 32% του δείγματος δήλωσε ότι «σίγουρα» ή «μάλλον» θα το ψήφιζε —ένα ποσοστό που δείχνει ότι το πρόσωπό της διαπερνά κοινωνικές γραμμές και κόμματα.
Ψήφος και αναγωγή: αύξηση αδιευκρίνιστης ψήφου
Στις γενικές τάσεις, παρουσιάζεται αύξηση της αδιευκρίνητης ψήφου· το δείγμα δείχνει επίσης άνοδο των επιλογών «άλλο κόμμα» και μετατοπίσεις κυρίως από τον χώρο της αριστεράς/κεντροαριστεράς προς νέες ή μικρότερες κινήσεις. Εν γένει, μετά την αναγωγή των δεδομένων, η Νέα Δημοκρατία παραμένει πρώτη με ποσοστά της τάξης των υψηλών 20 μονάδων, αλλά το πολιτικό σκηνικό χαρακτηρίζεται από κινητικότητα και ανοχές προς νέα σχήματα.
Συμπέρασμα
Η έρευνα της MRB αποτυπώνει μια κοινωνία με έντονη κόπωση από την αίσθηση ατιμωρησίας και με αυξανόμενη διάθεση για ανανέωση σε επίπεδο ηγεσιών και σχημάτων. Η εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη παραμένει τραυματισμένη, ενώ η δημόσια συζήτηση για το πού και πώς ασκείται η διαμαρτυρία (συμβολικοί χώροι) δείχνει ότι τα όρια συμβολικής καταλληλότητας και πολιτικού δικαιώματος παραμένουν υπό αναθεώρηση. Στο πολιτικό πεδίο, η είσοδος ή η δραστηριοποίηση νέων προσώπων —είτε προερχόμενων από τα κοινωνικά κινήματα είτε από αναβρασμό εντός των κομμάτων— φαίνεται να είναι το στοιχείο που θα κρίνει την επόμενη περίοδο.
Δείτε ολόκληρη τη συζήτηση και τα αναλυτικά ποσοστά στο βίντεο —στο στούντιο η Έλλη Στάη και ο Δημήτρης Μαύρος σχολιάζουν αναλυτικά τα ευρήματα και τα σενάρια που ανοίγουν.
Το Video “Η μεγάλη δημοσκόπηση της MRB για το OPEN | Ethnos” αναρτήθηκε 16/10/2025 στο Youtube κανάλι ΕΘΝΟΣ