Η εξερεύνηση του διαστήματος αποτελούσε ανέκαθεν ένα από τα πιο φιλόδοξα εγχειρήματα της ανθρωπότητας, αλλά είναι επίσης γεμάτη κινδύνους. Με την πάροδο των ετών, οι διαστημικές πτήσεις έχουν στοιχίσει τραγικά τη ζωή σε 18 ανθρώπους, οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους είτε κατά την εκτόξευση είτε κατά την προσγείωση. Αυτές οι στιγμές είναι αναμφισβήτητα οι πιο επικίνδυνες, αλλά τι γίνεται με τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι αστροναύτες ενώ αιωρούνται στο απέραντο κενό του διαστήματος; Τι συμβαίνει αν ένας αστροναύτης αποκολληθεί κατά λάθος από το διαστημόπλοιό του και αφεθεί να παρασυρθεί προς έναν αργό και μοναχικό θάνατο; Παραδόξως, οι αστροναύτες δεν ανησυχούν υπερβολικά για αυτό το σενάριο. Ας διερευνήσουμε το γιατί.
Η πραγματικότητα της περιπλάνησης στο διάστημα
Αν και η ιδέα ενός αστροναύτη να αιωρείται στο άπειρο κενό του διαστήματος είναι μια τρομακτική προοπτική, δεν έχει συμβεί ποτέ κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε διαστημικής αποστολής. Ωστόσο, η πιθανότητα ενός τέτοιου γεγονότος είναι αρκετά σημαντική ώστε η NASA να έχει πάρει σημαντικές προφυλάξεις για να διασφαλίσει την ασφάλεια των αστροναυτών κατά τη διάρκεια των εξω διαστημικών δραστηριοτήτων (EVAs), κοινώς γνωστών ως διαστημικών περιπάτων.
Οι αστροναύτες που εκτελούν εξω διαστημικές δραστηριότητες απαιτείται να χρησιμοποιούν πρόσδεση, που είναι ουσιαστικά σωσίβια που τους ασφαλίζουν στο διαστημόπλοιο. Αυτοί οι ιμάντες, κατασκευασμένοι από ανθεκτικό στη θερμότητα ιμάντα, συνδέονται τόσο στη μέση του αστροναύτη όσο και στις χειρολαβές του διαστημικού σταθμού. Εκτός από τους ιμάντες, οι αστροναύτες χρησιμοποιούν μερικές φορές πρόσθετες συνδέσεις και συσκευές ασφαλείας για να ελαχιστοποιήσουν περαιτέρω τον κίνδυνο απομάκρυνσης.
Τι γίνεται όμως αν ένας ιμάντας αποτύχει; Αυτή η τρομακτική κατάσταση θα μπορούσε να αφήσει έναν αστροναύτη να μείνει εντελώς ασύνδετος, αιωρούμενος αβοήθητος στο διάστημα. Ευτυχώς, η NASA διαθέτει ένα εφεδρικό σχέδιο: το Jetpack Simplified Aid for EVA Rescue (SAFER).
Το SAFER Jetpack: Μια συσκευή που σώζει ζωές
Το SAFER Jetpack είναι ένα σύστημα προώθησης έκτακτης ανάγκης που έχει σχεδιαστεί για να βοηθά τους αστροναύτες να επιστρέψουν στον διαστημικό σταθμό σε περίπτωση που αποκολληθούν. Αυτή η συσκευή που μοιάζει με σακίδιο πλάτης περιέχει μικρούς προωθητήρες που επιτρέπουν στους αστροναύτες να ελέγχουν τις κινήσεις τους στο διάστημα. Οι χειρισμοί είναι απλοί: ένα joystick αναδύεται όταν τραβιέται μια λαβή, επιτρέποντας στους αστροναύτες να κατευθύνονται πίσω στην ασφάλεια.
Παρά την πιθανή αναγκαιότητα του συστήματος SAFER, δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ σε πραγματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ο κύριος λόγος είναι η αποτελεσματικότητα των δεματικών ασφαλείας. Αυτοί οι ιμάντες, οι οποίοι μπορούν να αντέξουν μια δύναμη έως και 400 κιλά, έχουν αποτρέψει τους αστροναύτες από το να αιωρούνται κατά τη διάρκεια των εξω διαστημικών δραστηριοτήτων. Ωστόσο, τι γίνεται αν ένα σακίδιο SAFER ξεμείνει από καύσιμα; Σε ένα τέτοιο σενάριο, ο αστροναύτης θα έμενε με μόνο 7,5 ώρες αναπνεύσιμου αέρα, αναγκασμένος να παρακολουθεί τα αστέρια και τους πλανήτες να παρασύρονται, περιμένοντας ένα τραγικό τέλος. Το ψυχολογικό μαρτύριο μιας τέτοιας μοίρας είναι σχεδόν αδιανόητο, ωστόσο αστροναύτες όπως ο Μπρους ΜακΚάντλες, ο οποίος δοκίμασε μια πρώιμη έκδοση του αερόσακου, περιέγραψαν την εμπειρία ως «διασκεδαστική» -αν και πολύ κρύα λόγω της έλλειψης κίνησης στο διάστημα.
Ιστορικές κλειστές κλήσεις και διαστημικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης
Παρόλο που κανένας αστροναύτης δεν έχει ποτέ αιωρηθεί στο διάστημα, έχουν υπάρξει αρκετά συγκλονιστικά περιστατικά κατά τη διάρκεια εξωτερικών αποστολών (EVAs). Το 1973, οι αστροναύτες Πητ Κόνραντ και Τζο Κέργουιν εργάζονταν έξω από τον διαστημικό σταθμό Skylab όταν μια ηλιακή συστοιχία μετατοπίστηκε απροσδόκητα, με αποτέλεσμα να τους εκσφενδονίσει σχεδόν στο διάστημα. Ευτυχώς, τα δεσίματά τους κράτησαν και κατάφεραν να επιστρέψουν στο σταθμό σώοι και αβλαβείς.
Ένα άλλο τρομακτικό περιστατικό συνέβη το 2001, όταν ο Καναδός αστροναύτης Κρις Χάντφιλντ έπαθε προσωρινή τύφλωση κατά τη διάρκεια του πρώτου του διαστημικού περιπάτου. Το αριστερό του μάτι άρχισε να τσούζει εξαιτίας αυτού που υποπτευόταν ότι ήταν μια τοξική ουσία μέσα στη στολή του, και σύντομα, τα δάκρυά του συγχωνεύτηκαν σε μια σταγόνα υγρού που κάλυψε το δεξί του μάτι, τυφλώνοντάς τον εντελώς. Με ένα εργαλείο στο χέρι του και χωρίς καθαρή όραση, ο Χαντφιλντ έπρεπε να βασιστεί στην καθοδήγηση από τον έλεγχο της αποστολής. Τον συμβούλευσαν να απελευθερώσει λίγο αέρα από τη στολή του για να απομακρύνει τη μόλυνση – ένας επικίνδυνος ελιγμός, καθώς ο αέρας είναι ο πιο πολύτιμος πόρος στο διάστημα. Ως εκ θαύματος, η στρατηγική λειτούργησε και ο Χάντφιλντ μπόρεσε να ολοκληρώσει τον διαστημικό του περίπατο με ασφάλεια.
Ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό περιστατικό συνέβη στον αστροναύτη Λούκα Παρμιτάνο, του οποίου το κράνος γέμισε απροσδόκητα με νερό κατά τη διάρκεια ενός διαστημικού περιπάτου.
Το Video “Τι συμβαίνει αν ΧΑΘΕΙΣ στο Διάστημα; 🤯 //Άκου Να Δεις” αναρτήθηκε 11/04/2025 στο Youtube κανάλι Άκου να δεις!