Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Φωτογραφίας (19 Αυγούστου), το Αρχείο της ΕΡΤ ανασύρει ένα επεισόδιο της σειράς Οπτική Γωνία — PHOTOVILLE, όπου τρεις Έλληνες φωτογράφοι συζητούν για μνήμη, ταυτότητα, φωτογραφική πρακτική και την καλλιτεχνική επιβίωση σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Η Παγκόσμια Ημέρα Φωτογραφίας, που γιορτάζεται κάθε 19 Αυγούστου από το 2010, τιμά την εφεύρεση της νταγκεροτυπίας (daguerreotype) από τους Louis Daguerre και Joseph Nicéphore Niépce το 1837 και καλεί φωτογράφους παγκοσμίως να επικοινωνήσουν μέσω της εικόνας. Το φετινό θέμα «Η αγαπημένη μου φωτογραφία» λειτουργεί ως αφορμή για επανένωση με στιγμιότυπα και αφηγήσεις που διαμορφώνουν τη συλλογική μνήμη.
Από το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζεται το επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ — VIEW POINT με τίτλο PHOTOVILLE, που καλύπτει την ομώνυμη έκθεση φωτογραφίας στο Brooklyn Bridge Park (22 Ιουνίου–1 Ιουλίου 2012). Η έκθεση, σε μορφή «φωτογραφικού χωριού» με μεταφορικά κοντέινερ, λειτούργησε ως πεδίο πειραματισμού και διεθνούς διαλόγου, όπου συμμετείχαν και Έλληνες δημιουργοί.
Ο Αλέξανδρος Λαμπροβασίλης ανοίγει την αφήγηση με την αποστομωτική παρατήρηση: «Η φύση θα ξανάρθει, άσχετα με το τι θα γίνει στο αεροδρόμιο… Το πέρασμα του ανθρώπου είναι σαν φωτογραφία». Το πρότζεκτ του «Ελληνικό 2007–2012» τεκμηριώνει τους εγκαταλελειμμένους χώρους του πρώην αθηναϊκού αεροδρομίου, τόπους φορτισμένους μνήμες και κοινωνικά σημάδια. Μέσα από πλάνα εργασίας και σκηνές στο πεδίο, ο Λαμπροβασίλης συνδέει προσωπικές αναμνήσεις από ταξίδια (Αθήνα–Λήμνος) με την επιθυμία για «οπτικά εύγλωττες» εικόνες — εικόνες που αφηγούνται ιστορίες τόπου και εποχής.
Ο επιμελητής και φωτογράφος Sam Barsilay σχολιάζει τη δομή του Photoville και την επιλογή των κοντέινερ ως εκθεσιακών χώρων· αναδεικνύει τη φωτογραφία ως μέσο αφήγησης και επισημαίνει τις προκλήσεις για νέους φωτογράφους στην Ελλάδα: ανάγκη εξωστρέφειας, ανταγωνισμός στις γκαλερί της Νέας Υόρκης και το υψηλό κόστος επιβίωσης. Ταυτόχρονα, μιλά για τον εκδημοκρατισμό που έφερε η ψηφιακή τεχνολογία αλλά και για την αναβίωση ενδιαφέροντος τόσο για το φιλμ όσο και για το ψηφιακό.
Στην αφήγηση εισέρχεται ο Βίκτωρ Κοέν, που περιγράφεται ως δημιουργός που κινείται ανάμεσα στην «παλιά» και τη «νέα» ψηφιακή σχολή και αναφέρεται στο προσωπικό του αρχείο. Η συζήτηση αποκτά τεχνοτροπικές και επαγγελματικές αποχρώσεις — από τις τάσεις της αγοράς έως τις υλικές ανάγκες της καλλιτεχνικής πρακτικής.
Ο Λαμπροβασίλης μιλά επίσης για τη μετάβασή του από το ψηφιακό στο φιλμ, τη χρήση Polaroid και την αξιοποίηση κινητών τηλεφώνων, ενώ αναφέρεται στα Polaroid του Αντρέι Ταρκόφσκι (1977–1983). Το επεισόδιο παρουσιάζει το φωτογραφικό του βιβλίο Hopes, Dreams and Hard Times και πλάνα από τη φωτογράφιση για το εξώφυλλο του ΒΗΜΑgazino, σε συνεργασία με τον θρύλο της αμερικανικής διαφήμισης George Lois.
Το ντοκουμέντο λειτουργεί ως ένας μικρός χρονικός για την ελληνική φωτογραφική κοινότητα: θυμίζει ότι η εικόνα δεν είναι μόνο αισθητική επιλογή, αλλά και μέσο μνήμης, ταύτισης και επιβίωσης. Για την Παγκόσμια Ημέρα Φωτογραφίας, η προβολή αυτού του επεισοδίου στο Αρχείο της ΕΡΤ προσφέρει μια ευκαιρία να δούμε πώς ελληνικές φωνές τοποθετούνται στον διεθνή φωτογραφικό διάλογο.
Συντελεστές:
Σενάριο — Σκηνοθεσία: Νίκος Πανουτσόπουλος
Διεύθυνση φωτογραφίας: Γιώργος Μπολάνος
Παραγωγή: 2012
Πηγή: Αρχείο ΕΡΤ
Δείτε το Video απο το αρχείο της ERT
Το άρθρο συντάχθηκε με τη βοήθεια του GretAi