Επέστρεψαμε με έναν συνομιλητή που γνωρίζει το άγχος από πρώτο χέρι: ο ψυχολόγος-ψυχοθεραπευτής Χατζημαλωνάς Μάνος αναλύει με σαφήνεια την πανταχού παρούσα αυτή κατάσταση και προσφέρει πρακτικές λύσεις για την καθημερινή διαχείριση.
Καταρχάς, το άγχος δεν είναι κακή βλάβη αλλά μηχανισμός επιβίωσης. Ενεργοποιεί το αυτόνομο νευρικό σύστημα ώστε να κινηθούμε προς κάτι ή να το αποφύγουμε. Ωστόσο, στην εποχή μας οι «αρκούδες» που φοβόμασταν άλλοτε έχουν αντικατασταθεί από φανταστικές απειλές: ειδήσεις, κοινωνικά δίκτυα και η αίσθηση αβεβαιότητας δημιουργούν σκιές και μπαμπούλες στο μυαλό μας. Συνεπώς, συχνά αγχωνόμαστε για πράγματα που δεν υπάρχουν στο εδώ και τώρα.
Ο Μάνος διακρίνει τρεις χρονικές «περιόδους» άγχους με ξεχωριστές απαιτήσεις:
– Στο άμεσο επεισόδιο, όταν το άγχος κορυφώνεται και οδηγεί ακόμα και σε κρίση πανικού, χρειάζεται άμεση διαχείριση και εκτόνωση της ενέργειας.
– Σε επίπεδο ημερών ή εβδομάδων, όπως πριν από ένα μεγάλο γεγονός (πρεμιέρα, προαγωγή, γάμος), το άγχος αυξάνεται γιατί το φορτίο και οι απαιτήσεις μεγαλώνουν, άρα απαιτείται πρακτική προετοιμασία και συνειδητή ρουτίνα.
– Σε μήνες ή χρόνια, όταν το άγχος γίνεται χρόνιο και παρεμβαίνει στη ζωή, απαιτείται κλινική αξιολόγηση από ειδικό και πιθανώς ιατρικός έλεγχος για υποκείμενα προβλήματα (θυρεοειδής, αρτηριακή πίεση κ.ά.).
Για την άμεση ανακούφιση, ο Μάνος προτείνει τρία απλά αλλά ισχυρά εργαλεία: αναπνοή, βλέμμα και κίνηση. Ειδικότερα, οι παρατεταμένες εκπνοές βοηθούν πολύ περισσότερο από τη «βαθιά εισπνοή», γιατί η εκτόνωση της αναπνευστικής ρύθμισης μειώνει την εγρήγορση. Επίσης, όταν το άγχος «παγώνει» το σώμα, η κίνηση – ακόμη και ένας περίπατος ή λίγα λεπτά άσκησης στο σπίτι – μεταφέρει την ενέργεια και σπάει τον κύκλο. Ακόμη, η αλλαγή του βλέμματος (να ανοίγουμε το οπτικό πεδίο, να κοιτάμε τον ορίζοντα, να βγαίνουμε στη φύση) αποφορτίζει.
Σε επίπεδο ρουτίνας, ο ειδικός προτείνει πρωινή γυμναστική έστω για πέντε λεπτά, σωστή διατροφή και σεβασμό στη διαδικασία του ύπνου. Η κακή διατροφή και τα επεξεργασμένα fast food μπορούν να επιδεινώσουν το άγχος. Επιπλέον, ο αδύναμος ή απορυθμισμένος ύπνος τροφοδοτεί έναν φαύλο κύκλο που δυσκολεύει την ανάκαμψη.
Η σύγχρονη ζωή και τα social media εντείνουν την αίσθηση αβεβαιότητας και τον φόβο του «χάσματος» (FOMO), καθώς συγκρίνουμε συνεχώς τη ζωή μας με επιλεγμένες εικόνες των άλλων. Ο Μάνος υπενθυμίζει ότι ανθεκτικότητα δεν σημαίνει απουσία προβλημάτων, αλλά ικανότητα να τα αντιμετωπίζει κανείς και να συνεχίζει εν μέσω δυσκολιών.
Τέλος, είναι σημαντικό να διακρίνουμε άγχος και στρες. Το άγχος φέρει ψυχολογικές προεκτάσεις και σχετίζεται με πεποιθήσεις και βαθύτερες διεργασίες, ενώ το στρες περιγράφει την πίεση που βιώνει το σώμα και μπορεί να αντιμετωπιστεί με «ψυχική υγιεινή»: σωστή αναπνοή, διατροφή, ύπνος και σωματική άσκηση. Όταν το άγχος γίνεται χρόνιο ή προκαλεί εκτεταμένη δυσλειτουργία, η συμβουλή σε ειδικό (ψυχολόγο ή ψυχίατρο) και ο ιατρικός έλεγχος είναι απαραίτητοι.
Αυτό το επεισόδιο μάς υπενθυμίζει ότι το άγχος είναι εργαλείο αλλά και πηγή ζωής, και ότι με συνειδητή άσκηση της αναπνοής, κίνησης και ρουτίνας μπορούμε να το τιθασεύσουμε και να ζήσουμε πιο λειτουργικά και υγιεινά.
Το άρθρο συντάχθηκε απο το Transcript του Video με τη βοήθεια του GretAi
Το Video “Άγχος: πώς διαχειριζόμαστε στη σύγχρονη ζωή” αναρτήθηκε 05/10/2025 στο Youtube κανάλι ΕΡΤ Α.Ε.