Στις 23 Οκτωβρίου 2018, η Ρώμη βίωσε μια στιγμή που χαράχτηκε στη μνήμη χιλιάδων ανθρώπων. Σε έναν από τους πιο κεντρικούς σταθμούς του μετρό, στον σταθμό Repubblica, μια κυλιόμενη σκάλα βγήκε εκτός ελέγχου, με αποτέλεσμα περισσότεροι από είκοσι άνθρωποι να τραυματιστούν. Το γεγονός αυτό δεν ήταν απλώς μια «ατυχία». Ήταν μια σοβαρή προειδοποίηση για το τι μπορεί να συμβεί όταν συνδυαστεί η υπερφόρτωση, η κακή συντήρηση και η έλλειψη πρόληψης. Ας δούμε βήμα-βήμα πώς εξελίχθηκε το περιστατικό, τι συνέβη τεχνικά στο εσωτερικό της κυλιόμενης σκάλας και ποιες ήταν οι συνέπειες.
Το σκηνικό πριν από το συμβάν
Η μέρα εκείνη ήταν γεμάτη ενθουσιασμό και ένταση. Στη Ρώμη επρόκειτο να διεξαχθεί ένας μεγάλος αγώνας ποδοσφαίρου για το Champions League. Χιλιάδες φίλαθλοι κατέκλυσαν το κέντρο της πόλης, κατευθυνόμενοι προς το στάδιο. Ο σταθμός Repubblica είναι κεντρικός κόμβος, και εκεί συγκεντρώθηκε μεγάλος αριθμός φιλάθλων που κατέβαιναν όλοι μαζί τις κυλιόμενες σκάλες για να πάρουν το μετρό. Μέσα σε λιγότερο από μισό λεπτό, η κατάσταση άλλαξε δραματικά: από περίπου 50 άτομα πάνω στη σκάλα, ξαφνικά βρέθηκαν σχεδόν 150. Μπορεί να μη σκεφτόμαστε ποτέ το βάρος μας όταν μπαίνουμε σε μια κυλιόμενη σκάλα, αλλά η υπερφόρτωση αυτή δημιουργεί τεράστια πίεση στον μηχανισμό.
Η ξαφνική επιτάχυνση
Όσοι ήταν παρόντες μιλούν για μια στιγμή τρόμου. Ενώ οι επιβάτες κατέβαιναν κανονικά, η κυλιόμενη σκάλα άρχισε ξαφνικά να επιταχύνει ανεξέλεγκτα. Η κίνηση έγινε τόσο γρήγορη που οι άνθρωποι στο κάτω μέρος δεν πρόλαβαν να αντιδράσουν. Σκηνές χάους εκτυλίχθηκαν: κάποιοι προσπάθησαν να κρατηθούν από τα κιγκλιδώματα, άλλοι έπεσαν ο ένας πάνω στον άλλον, ενώ οι τελευταίοι στο κάτω μέρος βρέθηκαν κυριολεκτικά «συμπιεσμένοι» στα μεταλλικά σκαλοπάτια που συνθλίβονταν στο κάτω σημείο. Βίντεο από κινητά κατέγραψαν τη στιγμή, και οι εικόνες έκαναν τον γύρο του κόσμου. Περισσότεροι από είκοσι άνθρωποι τραυματίστηκαν. Μερικοί είχαν σπασμένα κόκαλα, άλλοι έκοψαν τένοντες, και υπήρχαν και σοβαρά περιστατικά που χρειάστηκαν χειρουργικές επεμβάσεις.
Τι συνέβη τεχνικά
Για να καταλάβουμε πώς μια σκάλα «τρελαίνεται» έτσι, πρέπει να ρίξουμε μια ματιά στο πώς λειτουργεί. Οι κυλιόμενες σκάλες κινούνται με τη βοήθεια ηλεκτροκινητήρα. Ο κινητήρας αυτός μεταδίδει την κίνηση σε μια αλυσίδα που τραβάει τα σκαλοπάτια. Υπάρχουν συστήματα που ελέγχουν την ταχύτητα, τα φρένα και την ομαλή λειτουργία. Όταν ξαφνικά ανέβηκαν τόσο πολλοί επιβάτες, ο κινητήρας προσπάθησε να αντισταθμίσει το υπερβολικό φορτίο εφαρμόζοντας αντίρροπη ροπή. Αυτό σημαίνει ότι επιχείρησε να «κρατήσει» τη σκάλα ώστε να μην τρέξει πιο γρήγορα από το κανονικό. Όμως, αντί να την επιβραδύνει, η αντίδραση του συστήματος οδήγησε σε επιτάχυνση.
Όταν ο κινητήρας έφτασε στα όριά του, ενεργοποιήθηκε ένα ρελέ ασφαλείας, το οποίο έκοψε το ρεύμα για να αποτρέψει καταστροφή. Όμως αυτή η ξαφνική αλλαγή είχε απρόβλεπτες συνέπειες: η σκάλα επιβράδυνε απότομα, το φορτίο μεταφέρθηκε στα φρένα και στην αλυσίδα, και το αποτέλεσμα ήταν να παραμορφωθούν και να καταστραφούν σκαλοπάτια. Με απλά λόγια, το ίδιο το σύστημα ασφαλείας που ήταν φτιαγμένο να σώσει τη σκάλα, προκάλεσε την τελική «ανατροπή» της λειτουργίας της.
Ο ρόλος του σχεδιασμού
Η συγκεκριμένη σκάλα είχε σχεδιαστεί με μια ενισχυμένη αλυσίδα και ένα μοναδικό μηχανισμό βημάτων που θεωρητικά προσέφερε μεγαλύτερη αντοχή και έλεγχο. Παρ’ όλα αυτά, καμία μηχανική λύση δεν μπορεί να αντέξει όταν οι κανόνες ασφαλείας αγνοούνται και η συντήρηση δεν γίνεται σωστά. Η υπερφόρτωση σε συνδυασμό με την κακή κατάσταση των φρένων και των αισθητήρων οδήγησαν σε αυτό το φαινόμενο ντόμινο. Ήταν μια «τέλεια καταιγίδα» από μηχανικές και ανθρώπινες αστοχίες.
Οι συνέπειες για τους επιβάτες
Οι τραυματίες ήταν κυρίως ξένοι φίλαθλοι που είχαν ταξιδέψει στη Ρώμη για τον αγώνα. Αντί για μια βραδιά ποδοσφαίρου, βρέθηκαν σε νοσοκομεία με κατάγματα και σοβαρούς τραυματισμούς. Κάποιοι χρειάστηκαν πολλούς μήνες αποκατάστασης. Το γεγονός αυτό σόκαρε όχι μόνο την Ιταλία αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς έδειξε ότι ακόμα και σε μεγάλες πρωτεύουσες της Ε.Ε. μπορεί να υπάρξουν κενά ασφαλείας σε τόσο βασικά μέσα μεταφοράς.
Η έρευνα και οι αποκαλύψεις
Μετά το περιστατικό, οι αρχές ξεκίνησαν εκτεταμένες έρευνες. Τα ευρήματα ήταν ανησυχητικά: Σε ορισμένες κυλιόμενες σκάλες βρέθηκαν πατέντες αντί για σωστές επισκευές. Υπήρξαν αναφορές ότι χρησιμοποιήθηκαν ακόμα και πλαστικά δεματικά για να στερεωθούν κρίσιμα εξαρτήματα. Υπήρχαν πλαστές βεβαιώσεις συντήρησης, με τεχνικούς που υπέγραφαν έγγραφα χωρίς να έχουν πραγματοποιήσει πραγματικούς ελέγχους. Το προσωπικό που ήταν υπεύθυνο για τον έλεγχο δεν ακολουθούσε πάντα τα σωστά πρωτόκολλα. Η υπόθεση πήρε διαστάσεις σκανδάλου. Μηχανικοί, τεχνικοί και υπεύθυνοι μεταφορών βρέθηκαν αντιμέτωποι με ποινικές διώξεις. Το περιστατικό οδήγησε επίσης στο κλείσιμο του σταθμού Repubblica για μεγάλο χρονικό διάστημα, μέχρι να γίνουν όλες οι απαραίτητες επισκευές και έλεγχοι.
Το Video “Η πιο επικίνδυνη κυλιόμενη σκάλα στη Ρώμη // Άκου να δεις!” αναρτήθηκε 29/09/2025 στο Youtube κανάλι Άκου να δεις!