Servicers: Η σκόπιμη καθυστέρηση στη ρύθμιση των κόκκινων δανείων

Παρά τις συνεχείς ανακοινώσεις για μέτρα που θα φέρουν στην αγορά χιλιάδες ακίνητα από τα χαρτοφυλάκια «κόκκινων» δανείων που διαχειρίζονται οι εταιρείες servicers, στην πράξη ελάχιστα πράγματα προχωρούν. Στελέχη της αγοράς παραδέχονται ότι οι διοικήσεις αυτών των εταιρειών δεν έχουν ισχυρά κίνητρα για άμεση «εκκαθάριση» των χαρτοφυλακίων, τα οποία αθροιστικά φτάνουν στα 93 δισ. ευρώ. Έτσι, ακόμα και σήμερα έχουν βγει προς πώληση λίγα διαμερίσματα, ενώ χιλιάδες ακίνητα παραμένουν «παγωμένα» μέσα σε κόκκινα στεγαστικά δάνεια.

Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι από τους περίπου πέντε εκατομμύρια ενεργούς ΑΦΜ στην Ελλάδα, σχεδόν 2,7 εκατομμύρια έχουν εκκρεμότητες σε servicers — περισσότερα από τα μισά ενεργά επαγγελματικά προφίλ. Αυτό έχει ευρύτερες συνέπειες: περιορίζει την πρόσβαση σε πιστωτικές υπηρεσίες για πολλούς και επιβαρύνει το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία συνολικά.

Παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν ότι πολλές διοικήσεις servicers «κρύβονται» πίσω από τις στρεβλώσεις που δημιούργησαν διαχρονικές κυβερνητικές παρεμβάσεις, προκειμένου να μην επιταχύνουν ρυθμίσεις. Οι εισπράξεις προμηθειών είναι υψηλές και αρκετές φορές αρκούν για να ικανοποιούν τα κέρδη των funds που ελέγχουν μεγάλο μέρος των εταιρειών αυτών. Μέσω των επενδύσεων στους servicers, τα funds εξασφαλίζουν τμήμα των αναμενόμενων αποδόσεων ακόμα και χωρίς να ρυθμίζονται συστηματικά τα δάνεια.

Τα οικονομικά αποτελέσματα επιβεβαιώνουν την κερδοφορία: τα έσοδα από προμήθειες των τεσσάρων μεγαλύτερων servicers ξεπέρασαν το μισό δισεκατομμύριο ευρώ την τελευταία τριετία, με μέση ετήσια καθαρή κερδοφορία γύρω στα 150 εκατ. ευρώ. Το 2024 τα συνολικά έσοδα των Intrum, Dovalue, Cepal και QQuant έφτασαν τα 542 εκατ. ευρώ (από 584 εκατ. το 2023), ενώ τα κέρδη μετά φόρων διαμορφώθηκαν στα 131 εκατ. ευρώ. Στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι, με τις σημερινές τάσεις, μέσα σε έξι χρόνια οι servicers μπορούν να ξεπεράσουν συνολικό τζίρο τριών δισεκατομμυρίων και κερδοφορία κοντά σε ένα δισεκατομμύριο.

Ο νόμος προβλέπει ότι σε κάθε τιτλοποίηση οριστεί servicer που θα αναλάβει την είσπραξη των οφειλών και την πρόταση ρυθμίσεων. Οι ρυθμίσεις μπορούν να περιλαμβάνουν επιμήκυνση, μείωση επιτοκίου ή ακόμη και διαγραφή μέρους της οφειλής, με σκοπό την επανένταξη του οφειλέτη σε βιώσιμη αποπληρωμή.

Με τους σημερινούς ρυθμούς, το ξεκαθάρισμα μεγάλου μέρους των «κόκκινων» αναμένεται να διαρκέσει πάνω από δέκα χρόνια. Για να επιταχυνθεί η διαδικασία, οι servicers ζητούν επιπλέον ρυθμίσεις και νομοθετικές παρεμβάσεις, χωρίς όμως να παύουν να ζητούν και μέτρα προστασίας για τους πραγματικά ευάλωτους δανειολήπτες.

Ειδικά στο κομμάτι των ακινήτων, η κατάσταση παραμένει μπλοκαρισμένη: χιλιάδες ακίνητα που πέρασαν στα χαρτοφυλάκια ξένων επενδυτών παραμένουν σε «συρτάρια» λόγω πολεοδομικών ή άλλων νομικών εκκρεμοτήτων. Οι επενδυτές αρνούνται να χρηματοδοτήσουν μαζικά τη νομιμοποίηση των παραβάσεων, υποστηρίζοντας ότι δεν είχαν ενημέρωση για τα προβλήματα αυτά όταν απέκτησαν τα χαρτοφυλάκια. Ζητούν λύσεις που θα τους επιτρέπουν να πουλήσουν χωρίς να νομιμοποιούν ουσιαστικά τις παραβάσεις — αίτημα που από την άλλη πλευρά θεωρείται προνομιακή μεταχείριση έναντι άλλων αγοραστών. Σημαντικό ζήτημα παραμένει και η αποτελεσματικότητα των πλειστηριασμών: οι servicers ζητούν αλλαγές ώστε να αυξηθεί η ρευστότητα και να μειωθεί το ποσοστό άγονων δημοπρασιών.

Οι καθυστερήσεις στις ανακτήσεις των τιτλοποιήσεων που εντάσσονται στο πρόγραμμα «Ηρακλής» έχουν προβληματίσει την κυβέρνηση και την Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς αυξάνουν τον κίνδυνο επιβάρυνσης του κρατικού προϋπολογισμού λόγω των εγγυήσεων που έχουν δοθεί. Σε αρκετές από τις τιτλοποιήσεις οι ανακτήσεις σημειώνουν υστέρηση σε σχέση με τα επιχειρησιακά σχέδια, ενώ το 2024 προστέθηκαν επιπλέον τιτλοποιήσεις που έλαβαν κρατικές εγγυήσεις, γεγονός που ενισχύει την ανάγκη για επιτάχυνση των διαδικασιών.

Το άρθρο συντάχθηκε με τη βοήθεια του GretAi με πληροφορίες απο απο https://www.powergame.gr/trapezes/1095202/servicers-giati-den-viazontai-na-rythmisoun-kokkina-daneia/