Η Κιβωτός του Κόσμου γεννήθηκε τη δεκαετία του ’90, στην καρδιά μιας φτωχής γειτονιάς του Κολωνού, από την πρωτοβουλία ενός νεαρού κληρικού που άνοιξε «μια πόρτα» για παιδιά χωρίς στέγη και φροντίδα. Από ένα μικρό καφενείο και λίγες καρέκλες, το «όραμα» μεγάλωσε: εθελοντές, σχολεία, παραρτήματα σε Βόλο, Γιάννενα, Χίο, Καλαμάτα, χιλιάδες παιδιά που βρήκαν σπίτι και ένα νέο ξεκίνημα. Στο αφήγημα των πρώτων χρόνων κυριαρχεί η λέξη «θαύμα»: κάμερες, βραβεύσεις, αλληλεγγύη και το όνομα Κιβωτός να συνδέεται με φροντίδα και προσφορά.
Ανάμεσα στο θαυμασμό και τη σκιά
Όμως, όπως το ίδιο το υλικό της μαρτυρίας υπενθυμίζει, «Κάθε φως ρίχνει σκιά». Σταδιακά άρχισαν να εμφανίζονται καταγγελίες: από μικρές ενστάσεις για αυστηρές πρακτικές μέχρι σοβαρότερες κατηγορίες για κακοποίηση και ξυλοδαρμούς. Η καταγγελία για περιστατικό στο παράρτημα του Βόλου στάθηκε η αφορμή για δικαστικές έρευνες, δημοσιογραφικό θόρυβο και κυρίαρχη δημόσια αμφισβήτηση. Ένας από τους συνομιλητές λέει με σαφήνεια: «Επίσης να πω ότι είμαι και ένας από τους κατηγορούμενους. Έχει ανοιχτή δικογραφία, δύο δικογραφίες για μένα συγκεκριμένα.» Και, από την άλλη πλευρά, η υπεράσπιση απαντά με κατηγορηματικό τρόπο: «Ποτέ δεν έχω ακουμπήσει κανέναν, ποτέ δεν έχω χτυπήσει κανέναν.»
Οι μαρτυρίες είναι αντικρουόμενες. Κάποιοι πρώην τρόφιμοι ανακάλεσαν περιγραφές για αυστηρές τιμωρίες, απομονώσεις και πιέσεις· άλλοι μιλούν για εκβιασμούς που οδήγησαν σε ψευδείς καταθέσεις, για προσπάθειες «οργάνωσης» μαρτύρων και για συμφέροντα που «έβαλαν στο μάτι» την Κιβωτό λόγω των πόρων και της προβολής της. Στην αφήγηση των συνεργατών υπάρχει έντονη ανησυχία για τις αλλαγές: κλείσιμο δομών, λιγότερα παιδιά, απομάκρυνση υπαλλήλων — και η αίσθηση ότι το κοινωνικό κεφάλαιο που είχε δημιουργηθεί διαβρώνεται.
Διοίκηση, οικονομικά και εξουσία
Στο κέντρο της αντιπαράθεσης πέρα από τις αιτιάσεις για κακοποίηση, βρέθηκαν και τα οικονομικά. Στο απομαγνητοφωνημένο υλικό αναφέρεται πως «σύμφωνα με τον ιερέα ιδρυτή, φεύγοντας από την Κιβωτό άφησε πίσω του ταμείο ύψους δεκαετά εκατομμυρίων ευρώ και περισσότερα από δυακόσια ακίνητα.» Παράλληλα, κατηγορίες περί αδιαφάνειας, υψηλών μισθών σε νεότερες διοικήσεις και κατανομής πόρων διασταυρώνονται με την υπεράσπιση που υποστηρίζει ότι ούτε ο ιδρυτής ούτε τα στελέχη είχαν προσωπική περιουσία. Η διαμάχη για τα χρήματα προσθέτει ένα ακόμα επίπεδο, όπου η διαχείριση της εξουσίας, ο έλεγχος και οι πολιτικές προθέσεις γίνονται κομμάτι της αφήγησης.
Αυτοί που έζησαν μέσα στην Κιβωτό
Στις συνεντεύξεις εμφανίζονται άνθρωποι που έζησαν την Κιβωτό «από μέσα»: πρώην τρόφιμοι που μεγάλωσαν εκεί, εθελοντές, παιδαγωγοί. Κοινός τόπος είναι η αναφορά σε προσπάθεια φροντίδας, σε καθημερινά προβλήματα αλλά και στην προσωπική σχέση που διατηρούσαν με στελέχη και ιδρυτές. Ένας από τους μάρτυρες δηλώνει: «Είμαι ένας γιατρός εθελοντής μαζί με τη γυναίκα μου.» Άλλοι περιγράφουν παιχνίδι, εκκλησιασμό, σχολείο και τις «σκληρές» αλλά —κατά τους ίδιους— συνηθισμένες οικογενειακές συνέπειες όταν ένα παιδί παραβατεί. Ταυτόχρονα πολλοί αναγνωρίζουν το κενό που δημιουργεί η πολυσυλλεκτικότητα και η ταχύτητα ανάπτυξης: όταν ένας οργανισμός μεγαλώνει γρήγορα, λένε, δημιουργούνται ρήγματα στη διοίκηση και στον έλεγχο.
Το στοίχημα της αλήθειας
Η υπόθεση κρατά ζωντανή την ερώτηση για το πού τελειώνει το ανθρώπινο λάθος και πού αρχίζει η ενοχή, ποιος ευθύνεται για τα όρια που παραβιάστηκαν, και ποιοι επωφελήθηκαν από την αποδόμηση ενός θεσμού που μέχρι πρότινος θεωρούνταν παράδειγμα. Όπως διατυπώνεται στο τέλος των αφηγήσεων: «Κάθε τέλος είναι μια αρχή που αλλάζει μορφή.» Η συζήτηση που άνοιξε δεν καταργεί ό,τι έγινε σωστά στο παρελθόν, αλλά αναγκάζει σε αυστηρότερη αναθεώρηση πρακτικών, ελέγχων και αξιών.
Συμπέρασμα
Η ιστορία της Κιβωτού του Κόσμου παραμένει σύνθετη: ανάμεσα στο θαυμασμό και την απόδοση ευθυνών, οι φωνές των ανθρώπων που τη δημιούργησαν, τη στήριξαν ή την αμφισβήτησαν συγκρούονται. Η δικαιοσύνη, η δημοσιογραφία και η κοινωνία αναζητούν την αλήθεια σε ένα πεδίο όπου οι μαρτυρίες διαφέρουν και τα συμφέροντα δεν είναι πάντα διαφανή. Το πραγματικό στοίχημα θα είναι να αποκαλυφθεί τι πρέπει να σωθεί — και πώς να προστατευθούν τα παιδιά που εξακολουθούν να έχουν ανάγκη.
Highlights
Η Κιβωτός του Κόσμου ιδρύθηκε στον Κολωνό ως καταφύγιο για εγκαταλελειμμένα παιδιά.
Η αρχική αναγνώριση και τα βραβεία συγκρούονται με σοβαρές καταγγελίες και έρευνες.
Αντιφατικές μαρτυρίες: από υπεράσπιση και κατηγορίες έως ισχυρισμούς για οργανωμένη στοχοποίηση.
Η διαμάχη επεκτείνεται στα οικονομικά και στη διαχείριση των πόρων της οργάνωσης.
Πρώην τρόφιμοι και εθελοντές μιλούν για φροντίδα αλλά και για λάθη στη διοίκηση.
Τι θα ακούσει/δεί ο θεατής Ο θεατής θα ακούσει αποσπάσματα συνεντεύξεων με ανθρώπους που εργάστηκαν ή μεγάλωσαν στην Κιβωτό — μαρτυρίες γεμάτες αντίθεση ανάμεσα σε εμπειρίες φροντίδας και σε σοβαρές καταγγελίες. Θα δει πώς ένα δημοφιλές έργο κοινωνικής φροντίδας βρέθηκε στο επίκεντρο διερεύνησης και δημόσιου διαλόγου.
Video: Κιβωτός του Κόσμου | Η Άλλη Πλευρά – Επεισόδιο 1 (Ντοκιμαντέρ Δημήτρη Μαρέδη)
Το άρθρο συντάχθηκε με τη βοήθεια του GretAi. Το Video “Κιβωτός του Κόσμου | Η Άλλη Πλευρά – Επεισόδιο 1 (Ντοκιμαντέρ Δημήτρη Μαρέδη)” αναρτήθηκε 21/12/2025 στο Youtube κανάλι TheNewspaper Η αληθινή εφημερίδα