Υπάρχουν ταινίες που φορούν πάνω τους την ίδια την πόλη· δεν την απεικονίζουν απλώς, αλλά τη φορούν σαν παλιό παλτό γεμάτο μνήμες. Οι Απάχηδες των Αθηνών (Οι απάχηδες των Αθηνών) του Δημήτρη Γαζιάδη, γυρισμένη το 1930, είναι μια τέτοια ταινία: μιούζικαλ και ταυτόχρονα «βωβή», μια ιδιότυπη προσέγγιση όπου η εικόνα διηγείται αλλά οι μελωδίες και τα τραγούδια υπαγορεύουν τον παλμό της αφήγησης. Η ταινία ξαναβρήκε τη φωνή της πριν από λίγα χρόνια, όταν μια μοναδική κόπια ήρθε στο φως από τα αρχεία της Cinémathèque Française και ξαναπροβλήθηκε στην Αθήνα, δίνοντας ζωή σε εικόνες μιας πόλης που πολλοί έχουν γνωρίσει μόνο από φωτογραφίες.
Σύνοψη (πλοκή)
Στην Αθήνα του μεσοπολέμου, ο Κώστας, γνωστός ως «Πρίγκιπας», ζει με μικροαπάτες αλλά πάντα με κομψότητα και αυτοπεποίθηση. Στη σκηνή εισέρχεται ο ξένος πλούσιος Γραικο-Αμερικάνος Ξενοφών Παραλής, που θέλει ν’ αρραβωνιάσει την κόρη του Βέρα με κάποιον Έλληνα πρίγκιπα. Απρόθυμος να βρει κατάλληλη προσωπικότητα, ο δικηγόρος του σκαρφίζεται τον Κώστα ως… βυζαντινό πρίγκιπα. Το ψέμμα, φυσικά, δεν μπορεί να αντέξει όταν εμφανίζεται η πραγματική ερωτική ιστορία του Κώστα — και η αλήθεια ανατρέπει τη φάρσα, αποκαλύπτοντας γλυκόπικρες όψεις της κοινωνίας και της αγάπης στην Αθήνα του 1930. Όλη η αφήγηση, παρά τις «βωβές» εικόνες, συνοδεύεται από τραγούδια που καθορίζουν το συναίσθημα και το ρυθμό.
Νοσταλγία και πολιτιστική αξία
Ως κινηματογραφικό ντοκουμέντο, η ταινία είναι ανεκτίμητη: καταγράφει μνημεία και γειτονιές — Πλάκα, Ψυρρή, Θησείο, Γκάζι, την πλατεία Συντάγματος, την Πανεπιστημίου και το παλιό βασιλικό κτήμα Τατόι — και αποτυπώνει την καθημερινότητα μιας πόλης που αλλάζει. Βασισμένο στην πολύ επιτυχημένη οπερέτα του Νίκου Χατζηαποστόλου και του Γιάννη Πρίνεα, το φιλμ αποτελεί γέφυρα μεταξύ θεάτρου και κινηματογράφου, αλλά και μεταξύ σιωπής και ήχου — ένα μοναδικό παράδειγμα της πρώιμης ελληνικής κινηματογραφίας και της προμηνύουσας μετάβασης στο «ηχητικό» σινεμά.
Παραγωγή και υποσημειώσεις
Παραγωγή της DAG Film, της ισχυρής εταιρείας της εποχής, και έργο της οικογένειας Γαζιάδη που από φωτογράφοι έγιναν κινηματογραφιστές, οι Απάχηδες των Αθηνών είναι και σημείο αναφοράς για το ελληνικό σινεμά του μεσοπολέμου. Η ανάσυρση της ταινίας από την αφάνεια και η επαναπροβολή της το 2020 έφεραν ξανά στο προσκήνιο όχι μόνο ένα έργο ψυχαγωγίας αλλά έναν πολύτιμο πολιτιστικό καθρέφτη.
Βασικά στοιχεία ταινίας (λίστα)
Τίτλος ταινίας: Οι απάχηδες των Αθηνών (Les Apaches d’Athènes)
Χρονολογία: 1930
Είδος: Μιούζικαλ / Βωβή ταινία με τραγούδια
Σκηνοθεσία: Δημήτριος (Dimítrios) Γαζιάδης
Σενάριο: Βασισμένο στην οπερέτα των Νίκου Χατζηαποστόλου (μουσική) και Γιάννη Πρίνεα (κείμενο)
Μουσική: Νίκος Χατζηαποστόλου (έργο οπερέτας)
Ηθοποιοί: Mary Sagianou-Katseli, Petros Epitropakis, Petros Kyriakos, Titika Sophiadiou
Η επαναφορά αυτής της ταινίας στην οθόνη δεν είναι απλώς αναδρομή· είναι πρόσκληση να ξαναδούμε την πόλη και τον εαυτό μας μέσα από το φακό μιας εποχής που ξέρει να τραγουδάει τα στενά της και τους ήρωές της με τρυφερότητα και ειρωνεία.
Δείτε την ταινία
Το άρθρο συντάχθηκε με τη βοήθεια του GretAi. Το Video “Les Apaches d’Athenes (1930)| Comédie Musicale| Film Complet Muet| Sous-Titres Francais” αναρτήθηκε 30/01/2023 στο Youtube κανάλι GREEK CINEMA