Ποιο μυστικό έκρυβε η Μόσχα στον Πόλεμο του Βιετνάμ; // Άκου να δεις! – Video

Ο Πόλεμος του Βιετνάμ είναι μία από τις πιο γνωστές και αιματηρές συγκρούσεις του 20ού αιώνα. Συνήθως, όταν μιλάμε γι’ αυτόν, το μυαλό μας πηγαίνει κατευθείαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην τεράστια στρατιωτική δύναμη που ανέπτυξαν εκεί. Λιγότεροι όμως γνωρίζουν τι πραγματικά συνέβαινε στο παρασκήνιο. Γιατί, εκτός από την Αμερική και το Βόρειο Βιετνάμ, υπήρχε και ένας τρίτος μεγάλος παίκτης που έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Η Σοβιετική Ένωση.
8Είναι γνωστό ότι η Μόσχα παρείχε όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό στους συμμάχους της στο Βιετνάμ. Αυτό, όμως, που ελάχιστοι γνωρίζουν, είναι πως δεν έμεινε μόνο εκεί. Οι Σοβιετικοί έστειλαν και στρατιώτες στο πεδίο της μάχης. Όχι βέβαια με τον ίδιο τρόπο και στους ίδιους αριθμούς που το έκαναν οι Αμερικανοί, αλλά η παρουσία τους υπήρξε πραγματική και σε ορισμένα σημεία καθοριστική.
Η αμερικανική παρουσία
Για να καταλάβουμε καλύτερα τη διαφορά, αρκεί να θυμηθούμε τα μεγέθη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, κατά τη διάρκεια του εικοσαετούς πολέμου, έστειλαν εκατομμύρια στρατιώτες στο Βιετνάμ. Οι εικόνες από τις μάχες, τα ελικόπτερα, τα βομβαρδιστικά και τα τεράστια στρατόπεδα έχουν μείνει χαραγμένες στην ιστορία και στη συλλογική μνήμη. Η σοβιετική εμπλοκή ήταν πολύ πιο διακριτική. Ήταν ένα καλά κρυμμένο μυστικό που δεν βγήκε εύκολα στη δημοσιότητα.
Πόσοι Σοβιετικοί βρέθηκαν στο Βιετνάμ;
Εδώ αρχίζουν οι διαφωνίες. Δεν υπάρχει ένας κοινά αποδεκτός αριθμός. Σύμφωνα με ένα ρωσικό άρθρο του 2020, περισσότεροι από 10 χιλιάδες Σοβιετικοί στρατιώτες συμμετείχαν άμεσα στις εχθροπραξίες. Αντίθετα, δυτικές πηγές εκτιμούν ότι το νούμερο ήταν αρκετά μικρότερο, περίπου 4 χιλιάδες άτομα. Όποιον αριθμό κι αν δεχτούμε, είναι βέβαιο ότι μιλάμε για αρκετές χιλιάδες ανθρώπους. Στρατιώτες που δεν έμειναν απλά στα μετόπισθεν, αλλά πήραν μέρος στις μάχες.
Τι ρόλους είχαν οι Σοβιετικοί;
Η εικόνα που συχνά έχουμε είναι πως η Μόσχα έστελνε μόνο όπλα, και οι Βορειοβιετναμέζοι τα χρησιμοποιούσαν. Στην πραγματικότητα, τα πράγματα ήταν πιο σύνθετα. Οι Σοβιετικοί που στάλθηκαν στο Βιετνάμ κάλυπταν πολλούς και διαφορετικούς ρόλους: Χειριστές πυραυλικών συστημάτων που έστηναν και λειτουργούσαν την αεράμυνα. Πιλότοι που πετούσαν μαχητικά και βομβαρδιστικά. Τεχνικό προσωπικό που φρόντιζε για τη συντήρηση του εξοπλισμού. Πληρώματα τεθωρακισμένων οχημάτων. Ακόμα και γιατροί, οι οποίοι πρόσφεραν ιατρική βοήθεια στα πεδία των μαχών. Η παρουσία τους δεν περιοριζόταν μόνο στη θεωρητική υποστήριξη. Συχνά πολεμούσαν πλάι στους Βορειοβιετναμέζους στρατιώτες.

Οι στρατιωτικοί σύμβουλοι
Αμερικανικές πηγές αναφέρουν και κάτι ακόμα: περίπου 2 χιλιάδες Σοβιετικοί στρατιωτικοί σύμβουλοι βρίσκονταν στα μετόπισθεν. Αυτοί δεν συμμετείχαν απευθείας στη μάχη, αλλά είχαν κομβικό ρόλο. Συμβούλευαν τους διοικητές του βορειοβιετναμέζικου στρατού, βοηθούσαν στη χρήση των ραντάρ και των αντιαεροπορικών όπλων, και εκπαίδευαν προσωπικό. Με λίγα λόγια, η Μόσχα δεν περιορίστηκε στο να στείλει μερικά κιβώτια με όπλα. Έστησε ένα ολόκληρο δίκτυο υποστήριξης.
Τα σοβιετικά όπλα
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Βόρειο Βιετνάμ πολεμούσε σχεδόν αποκλειστικά με σοβιετικά όπλα. Όπλα που παραχωρήθηκαν δωρεάν, ως ένδειξη αλληλεγγύης και στρατηγικής συνεργασίας. Από καλάσνικοφ μέχρι βαριά πυραυλικά συστήματα, η υπογραφή της Σοβιετικής Ένωσης βρισκόταν παντού στο βορειοβιετναμέζικο οπλοστάσιο.
Η αεράμυνα: το κλειδί της νίκης
Ο πιο σημαντικός ρόλος των Σοβιετικών ήταν αναμφίβολα η αεράμυνα. Οι πυροβολητές που έστειλε η Μόσχα δεν περιορίστηκαν μόνο στην εκπαίδευση. Συμμετείχαν και οι ίδιοι στις μάχες. Χάρη σε αυτούς, οι Αμερικανοί έχασαν περισσότερα από 4 χιλιάδες αεροσκάφη. Ένα τεράστιο νούμερο, που δείχνει πόσο μεγάλη ζημιά προκάλεσαν τα σοβιετικά αντιαεροπορικά συστήματα. Πολλοί ιστορικοί πιστεύουν ότι χωρίς αυτή την αεράμυνα, το Βόρειο Βιετνάμ δεν θα είχε καμία ελπίδα. Γιατί, όπως όλοι γνωρίζουμε, οι Ηνωμένες Πολιτείες διέθεταν τεράστια αεροπορική δύναμη. Εάν είχαν μπορέσει να τη χρησιμοποιήσουν ελεύθερα, ίσως η έκβαση του πολέμου να ήταν διαφορετική. Αντίθετα, η σοβιετική υποστήριξη επέτρεψε στους Βορειοβιετναμέζους να προστατεύσουν τις βασικές τους υποδομές. Οι αμερικανικοί βομβαρδισμοί δεν μπόρεσαν να γονατίσουν τη χώρα, γιατί η αεράμυνα στεκόταν εμπόδιο.
Οι απώλειες

Ελληνικές πηγές:

Περιοδικό Ιστορία Εικονογραφημένη – τεύχη για τον Πόλεμο του Βιετνάμ και τη συμμετοχή της Σοβιετικής Ένωσης.

Άρθρα σε ιστοσελίδες: Ιστορικό Βήμα
| World History

Βιβλία:

Πόλεμος του Βιετνάμ, Εκδόσεις Πατάκη

Σοβιετική Ένωση και Πόλεμος του Βιετνάμ – μελέτες ελληνικών πανεπιστημιακών κύκλων

Ξένες πηγές:

Odd Arne Westad – The Global Cold War

Mark Kramer – The Soviet Union and the Vietnam War

Robert McMahon – The Cold War in the Third World

Ακαδημαϊκά Journals: Journal of Cold War Studies, Diplomatic History

Αρχεία / ντοκουμέντα: