Hello everyone, today Uy is here with a topic that is about finding the Vietnamese language to understand oneself. Uy will not tell this story in the capacity of an actor or comedian. He will share it through the lens of his childhood, 15 years ago, as the son of a literature teacher, which made him a specialized student. His parents never spoke the same language, they used to say “father teaches, son burns books, mother is a teacher, you say hello and die.” He became a specialized English student in high school, a term used to describe those who are good at English and considered cool.
English was seen as the key to open the door to the world, and being good at it was seen as prestigious. Uy struggled with being seen as different because of his unique way of thinking. He wanted to become a global citizen but realized he needed to connect with his roots and learn Vietnamese. Speaking the language of his parents made him more confident and connected with his family and community. Uy’s journey to reconnect with his roots through the Vietnamese language has given him a sense of belonging and a deeper understanding of himself.
Watch the video by TEDxTalks
Author Video Description
Trong đời sống của chúng ta, từ việc lớn đến việc nhỏ, ngôn ngữ đóng một vai trò hết sức quan trọng. Ngôn ngữ vừa là mạng lưới gắn kết không gian và thời gian, vừa là điều kiện tiên quyết cho sự thành công. Không những thế, ngôn ngữ còn đại diện cho từng văn hóa, từng dân tộc trên toàn cầu. Thế nhưng, ta có chắc đã dành đủ sự trân trọng đến tiếng mẹ đẻ của mình hay chưa, hay đang bỏ quên nó mà tôn sùng tiếng nói từ miền đất khác?
Qua phong cách kể chuyện vừa dí dỏm vừa sâu sắc, diễn viên hài độc thoại Uy Lê đã thuật lại rõ nét quá trình anh trở về với tiếng Việt. Vốn là học sinh chuyên Anh với khả năng ngoại ngữ đáng nể, anh đã dành trọn tuổi học trò của mình để khám phá tiếng Anh với mục tiêu cao cả là trở thành một công dân toàn cầu. Thậm chí sự nghiệp của anh cũng được bắt đầu từ những thành công trên sân khấu quốc tế.
Đam mê hội nhập là thế, anh không ngờ rằng sự tò mò và hứng thú của bạn bè quốc tế về văn hóa Việt Nam đã mang anh về tình yêu tiếng Việt. Từ đó, anh bắt đầu áp dụng tiếng Việt vào hài độc thoại để khai thác trọn vẹn vẻ đẹp và tính bản địa của ngôn ngữ nước nhà. Cùng với tính kết nối mạnh mẽ, các tác phẩm của anh đã góp phần lan tỏa niềm tự hào dân tộc cũng như tình yêu tiếng Việt nói riêng và ngôn ngữ nói chung đến với các bạn trẻ toàn quốc.
Thông qua bài nói, anh không ngừng nhấn mạnh vai trò của ngôn ngữ và bản sắc dân tộc như nền tảng để thấu hiểu chính ta trong xã hội và thế giới.
Uy Le is a stand-up comedian and the leader of the comedy group Saigon Teu. He is distinguished by his calm style and wide knowledge. His passion for stand-up comedy started to thrive in his childhood and with good foreign language skills, he used to perform English comedic monologues and received high awards in Southeast Asia before deciding to switch to Vietnamese. Although he seems to always express joy and optimism, stand-up comedy was once a psychological solution for him during a time when he was stressed at work and couldn’t laugh for three months. After constantly moving forward and overcoming various challenges, Uy Le is now a mentally strong figure who loves his mission of spreading happiness to the community.
A strong Uy Le standing on the stage today is thanks to the past relentless perseverance and pain. This talk was given at a TEDx event using the TED conference format but independently organized by a local community. Learn more at https://www.ted.com/tedx
Xin chào mọi người Hôm nay thì Uy đến đây với một cái đề tài đó là tìm về tiếng Việt để hiểu mình nhưng mà để kể cái câu chuyện này cho mọi người thì Uy sẽ không kể với lại cái tư cách là uy Lê Diễn viên hài độc
Thoại bâ giờ Y sẽ kể với một cái tư [âm nhạc] cách tôi cậu bé l của ngày xưa 15 năm trước con của một giáo viên văn cho nên mình trở thành một học sinh chuyên hnh đúng rồi đó mọi người Hai mẹ con không
Bao giờ nói chung một thứ tiếng người ta nói cái câu là cha làm thầy Con Đốt Sách Mẹ là cô mà con Hello là chết rồi nhưng mà y á lại được một cái danh đó là học sinh chuyên Anh trường trung học phổ thông chuyên l mọi người đừng vỗ tay
Đừng vỗ tay Ngại quá luôn á thì khi mà mình là học sinh chên anh á thì nó có một cái cm từ để diễn tả những học sinh chên anh trong trường y như thế này Người đoán được không này là gì mọi người Lemon này là gì mọi người question chanh
Hỏi chánh Go Đây là cái cách mà hồi xưa Jen tụ tôi chơi chữ không biết mấy bạn Jen có bị S không Thì ngày xưa lúc mà mình học ch anh á cũng nói là chng mà mà chảnh cũng đúng mà Tại sao Tại vì môn Anh á Nó rất
Là khó đúng không Mà ngày xưa kh chúng ta nói về học sinh chuyên Anh á mình sẽ nói là chìa khóa để mở cánh cửa đi ra thế giới là tiếng Anh ai giỏi tiếng Anh là cũng ngầu cuôn hết cho nên em cũng có
Một sự gâu râu nhất định có tại vì ngày xưa khi mà các bạn nói chuyện với nhau trong lớp á là nói chuyện là học là học I nè top nè s nè nói chuyện với với nhau đơn giản không có chịu Lâu lâu mình phải
Insert một vài cái English vocabulary để cho nó co Và đôi khi mình sẽ không thích nói mọi thứ nó đơn giản nếu mà mình nói là ờ Tôi muốn đi toilet thì không chịu mà mình phải nói là tôi muốn bắt đầu hành trình tới cái nơi khơi nguồn cảm hứng
Cái nơi Giải quyết nỗi buồn cái căn cơ của cơ quan bài tiết thì mình mới chịu nhưng mà lúc đó với cái danh chảnh chó đó thì Uy ít chơi với ai mình chẳng Mình hướng nội biết ở đây có ai là người hướng nội mình Hú lên cái xạo hướng nội
Không bao giờ hú cái vấn đề là khi mà Mình chảnh tại vì mình nghĩ cái tư tưởng của mình hình như nó khác với mọi người lắm Mình muốn trở thành một Global Citizen tức là một công dân toàn cầu mình thấy cái tư tượng
Của mình rất là quốc tế mà nhiều khi là bay quốc nội không có hi hiểu đâu Mình nói chuyện với mọi người xung quanh mình cứ cảm giấyc nó xa xa và bố mẹ còn không hiểu mình nữa cho nên tôi nghĩ là tôi có viện lên s
Đó thực ra á Khi mà y trải qua một cái quá trình á đi diễn thì đầu tiên là diễn hài độc thại bằng tiếng Anh mà diễn hài đọc thại bằng tiếng anh mọi người biết á là nó nó Fancy đúng không mình bước lên
Sân khấu mình nói với người nước ngoài mình nói tiếng Anh Fancy năm đầu tiên mình đi diễn mình được giải nhì năm thứ hai mình được giải nhì nữa hơi nhục năm thứ ba mình được vẻ nhất năm sau mình làm giám khảo không thì lúc đó mình mới thấy là trời
Ơi Đây nè Đây là cái chỗ của tôi nè Đây là sân khấu của tôi và lúc đó có thể gọi là một người hơi hướng nổi x ngoại cũng được nhưng mà qua những cái lần đi thi mọi người biết sao không có lần mình đi
Qua một nước 5 ngày ngày đầu tiên mình thi phòng loại rớt mà còn 4 ngày nữa mọi người không biết ở đó làm gì buồn không buồn nhưng mà mình suy nghĩ là hình như có cái gì đó người ta chưa hiểu mình có cái vấn đề
Gì đó thôi chứ tôi cũng có kỹ năng tôi cũng giỏi người ta chưa thấy một cái gì đấy cho đến lúc mà Yu đi nói chuyện với các bạn diễn ở trong đó họ hỏi mình là mình đến từ đâu Mình nói mình là người Việt Nam và lập
Tức các bạn diễn viên ủ đó Ê Việt Nam có cái gì hay có cái gì Ngầu có cái gì vui kể cho tôi nghe đ có cái gì nó hot hot không có cái câu chuyện đùa nào nó hài hướng có thể kể tôi nghe được không Thì lúc
Này mình cảm thấy như là một khách du lịch ở trong nhà của mình a Tourist in your own home Tại vì khi hỏi Việt Nam có gì hả các y nghĩ có nng lá có phở có áo dài tại sao mình lại nghĩ ra những cái
Thứ quá nằm khuôn như vậy và lúc mình đứng trên sân khấu quốc tế thì mình có thể nhìn những diễn viên khác Họ diễn họ sử dụng tiếng Anh một cái ngôn ngữ quốc tế mà ai cũng hiểu Nhưng mà họ nói về
Những cái thứ cực kỳ bản địa họ nói về những cái thứ chỉ có quê hương của họ chỉ có trải nệm chỉ có góc nhìn của họ mới có còn lúc này không có thì cho nên gặp một người bạn từng kể một cái video là hướng ng
Để cái người bạn này tên Lài người đc được không Mình đc là nhưng thật ra nó là tô mất 5 phút để phát âm đên người mà anh giới anh G thì y mới nói là tôi tên u Lê nhưng mà bạn thi Bạn nói đi cho nó gọ bạn hỏi mình
Why khi mà bạn tôn trọng tôi đủ để học nói đúng cái tên của tôi thì tôi cũng có thể tôn trọng bạn để nói đúng cái tên của bạn Lê not thì lúc này kiểu hình như á là khi mình chọn một cái tên như là Tommy để mình nói với người
Khác á Mình đang rất cố gắng để hòa nhập để fit in nhưng mà có khi nào hòa nhập thì trở thành mạ tan không có khi nào mình đang quên đi mình là ai mình ở đâu trong cái xã hội này không thì thực ra á nếu mà nói về một
Người có khả năng trở thành một công dân toàn cầu thì mình đặt một câu hỏi nữa là mình có cần tính bản địa hay không Tại vì nếu mà mình bước ra ngoài mình trở thành một người hòa nhập được với cả thế giới mà mình lại không biết căn cơ của
Mình ở đâu Mình là ai mình sẽ nói cái gì thì như vậy nó có đúng hay không thì lúc này Uy mới có một cái quyết định nghe hơi buồn cười là mình phải đi về mình học tiếng Việt Khi mà mình học tiếng Việt á mọi
Người biết á áp lực của Y khi mà mới bắt đầu diễn hài động thoại bằng tiếng Việt tạo ra nhóm Sài Gòn tế Á Mọi người sẽ nói là nói bằng tiếng mẹ đẻ thì nhiều khi mình tự tin hơn nói tiếng Anh đúng
Không không Tại vì khi nói bằng Tiếng Mẹ Đẻ ba mẹ mình hiểu khi nói bằng tiếng mẹ đẻ mình kết nối với rất nhiều người và nó là một cái áp lực tại vì tôi nói cái gì đấy Cái gì là cái thứ hay ho tôi muốn chia sẻ với
Các bạn Cái gì là cái thứ bổ ích cho nên nên tự nhiên mình mình đi diễn á những cái câu đùa đầu tiên của uy á Nó rất là ngớ ngẫn kể cho mọi người nghe Ví dụ nhà của y ở Sài Gòn là gần cái đường Âu Cơ
Lạc ông Quân cái xong mình nghĩ ra một cái câu đùa là tình yêu của ba mình với mẹ mình cũng giống như là tình yêu của Âu Cơ lạ Long Quân Tại vì có thể tranh cãi một chút nhưng mà mẹ luôn biết cách
Làm cho ba xuống nước còn ba luôn biết cách làm cho mẹ lên đỉnh những câu đùa đó là những cái xuất phát điểm đầu tiên khi mà u Diễn Hà đội thại tiếng Việt nó hay không chưa chắc nhưng khi mà mình bắt đầu nghĩ về
Ngôn ngữ của mình cái thứ mà mình khó khá là thấy bình thường như từ trước tới giờ là vì nó trong cái tiếng nói hàng ngày á Mình chưa bao giờ đặt câu hỏi là nó hay chỗ nào và khi mà y bắt đầu diễn
Tiếng Việt á thì có một cái thách thức là mình có thể làm gì mới mình có thể làm gì để mọi người ở đây đồng cảm được được v những cảm xúc đó và có những cái gì mới lạ để được nghe thì tiếng Việt
Rất là hay ho mọi người có thấy gì không mọi người có để ý là đôi khi tiếng Việt mình sẽ có những cái từ đồng âm ví dụ như là bát bát trứng tôi tôi voi ai cũng hiểu mình sẽ có con ngựa đá con ngựa đá ai cũng
Hiểu mình sẽ có những câu chơi chữ ví dụ như là đn đàn ông Huế mà đi tập Dream thì mình gọi là trai Cố Đô thường cái này mất 2 phút mọi người cối lên mình sẽ có những cái thủ pháp như là nói lái mà tìm hiểu được là gần như
Không có ngôn ngữ nào có tại vì ngôn ngữ tiếng Việt là một ngôn ngữ đơn tiế thì mình mới có cái đối trên cối đá Chả có gì chỉ có già và một số câu khác mà trong phạm vi không dám bỏ vô mình có những cái bài thơ mà nó sử
Dụng Điệp â ví dụ như là minh mông mua mẫu một màu bưa mỏi mắt miên men mãi mịt mờ mình sẽ có những câu đối mà nó rất hay ví dụ sẽ cho mọi người nghe một cái câu đối là gia công đào kênh hàt gian
Lưng Gánh đất cổ cò cò và võng Phượng mắt nhàm Loan sáo rủ khách nằm kêu két két một cái câu đối tạ cảnh nhưng mà mọi người sẽ nhìn tất cả những cái tên đều là tên của những loài chim ở trên có năm
Con chim thì ở dưới cũng có năm con chim đó là hai câu đối mình sẽ có những câu sử dụng từ Hán Việt và chữ Hán ví dụ như là câu của Hồ Xuân Hương duyên thiên chưa thấy nhô đầu dọc phận Liễu sao mà nảy nét ngang Ok
Mình nghe mình thấy nó nó Thơ rồi đó Nó hay rồi đó Nhưng ý nghĩa của nó là gì À đây khi mà mình nhìn cái chữ chữ Hán mình sẽ thấy cái chữ Thiên là chữ Trời nếu mà nó nhô cái đầu dọc lên thì nó sẽ
Biến thành chữ phu là chữ chọng mình nhìn thấy chữ liễu nếu mà mình có thêm một nét ngang thì nó sẽ thành chữ tử là con và đây là bài thơ chưa chồng mà chữa của hồ sơ Hương mọi người sẽ thấy khi mà Uy đi học
Tiếng Việt á bất ngờ nhều lắm tại vì ngày xưa B giờ mình V tiếng Anh mình nghĩ là tiếng Anh nó giữ chộ lắ nó khó lắm từ vn I nó ghê gớm lắm nhưng mà khi mình học tiếng Việt mình hoản Tại vì nó
Còn khó hơn và nó có nhiều cái hay cho nên Uy đã tạo ra một cái nội dung ở trên mạng gọi là học I nhưng mà nó là tiếng Việt tại vì đôi khi Á có những cái từ y t nó còn khó hơn nữa và khi mình phân
Tích mình hiểu được cái nguồn của ngôn ngữ của mình Mình sẽ biết được những hay như chung thủy thì chung là kết thúc Thủy là mở đầu trước sau như một chứ không phải là uống chung nước hay cái gì cả Mình sẽ biết được mâu thuẫn là câu
Chuyện ngày xưa có một ông bán vũ khí buổi sáng ổng bán cái mau cái mâu của ổng nhọn lắm ổ nói là ổ đi đâu đâm cái gì cũng thủ không có cái thuẫn nào mà đỡ được buổi chiều ổ nói cái thuẫn của ổ
Chắc lắm không có cái mâu nào đâm được muu thuận thì khi là một người vừa làm công việc là diễn hai đội thoại và quan tâm tới ngôn ngữ thì mình ngày xưa sẽ đặt ra một cái vấn đề là tôi muốn diễn hai độc
Thoại sao mà cho bằng nước ngoài á Tại Vì ngày xưa mình nghĩ là trời ơi cái môn này đến từ tayy thì mình phải làm sao mình bằng cái tiêu chuẩn của người ta bây giờ mình phải nghĩ ngược lại mình nghĩ là làm sao để mình là người Việt
Mình làm hài độc thoại tiếng Việt mà nước ngoài họ nhìn vào họ sẽ thấy là ô cái này có cái gì là lạ có cái gì Đắc sắc cho nên chắc là cái thông điệp mà muốn nói với mọi người là một cái câu
Uống lưỡi nhớ ngồn Tại vì biết là tất cả chúng ta sẽ rất quen với tiếng Việt rồi nhưng mà thật ra khi mình nhìn nó như một người nước ngoài học lại tiếng Việt mình sẽ thấy có rất nhiều thứ để học để
Nghe để hiu và chìa khóa để tự tin nghĩ là biết được ngồn gốc của mình ở đâu một cái ngôn ngữ nó có thể có rất nhiều từ vay mượn từ nhiều nơi có thể là có góc từ Hán có góc hơ có góc pháp Nhưng
Mà cái sức sống và cái sức phái sinh của nó để nó biến thành những cái thứ rất riêng biệt nó cũng chính là văn hóa của mình vậy thì nếu mình muốn Tự Tin Để Đứng trước công chúng không chỉ là với bạn bè trong nước mà còn bạn bè thế giới
Trước khi mình quan tâm tới cái chuyện điểm I của mình bao nhiêu mình nghĩ là mình nên quan tâm tới chuyện uống lưỡi nhớ nguồn một cái điều mà muốn khuyên mọi người làm thử đó là khi mà bạn h Hỏi Uy
Cái tên của Uy có nghĩa là gì thì Uy nói là tên của tôi có nghĩa là power Uy và uy nghĩ ở trong kháng đài này cũng có rất nhiều người có những cái tên cực kỳ ý nghĩa bài tập của mọi người có thể
Là mình về nhà mình thử lên mình lật từ điể khán biệt mình xem coi cái tên của mình có ý nghĩa là gì nhiều khi mình có thể sử dụng nó như một cái điểm bắt đầu để mình tìm về với tiếng Việt và sau đó
Mọi người có thể chia sẻ nó với nhiều người hơn Tại vì viy biết là chìa khóa mở ra thế giới Nó không phải là một cái gì xa xôi mà có thể là một cái gì nó rất gần gũi từ cái chuyện là mình hiểu mình
Là ai hiểu đúng cái ngôn ngữ của mình và quý trọng nó à mình đổi Lê Cảm ơn các bạn nhiều
About TEDxTalks
TEDx is an international community that organizes TED-style events anywhere and everywhere — celebrating locally-driven ideas and elevating them to a global stage. TEDx events are produced independently of TED conferences, each event curates speakers on their own, but based on TED’s format and rules.
Video “Tìm về tiếng Việt để hiểu mình | Uy Le | TEDxBachDang” was uploaded on 01/12/2024 to Youtube Channel TEDx Talks